Tag

diwan

Browsing

Deuet eo brav gant rouedad ar skolioù Diwan disadorn pa oa deuet tro 1200 den e kêr Sant-Brieg da c’houlenn digant ar c’huzul-departamant arc’hantaouiñ ur gwir politikerezh yezh.

Klevit ‘ta pennoù bras e Sant-Brieg, roit arc’hant d’ar brezhoneg !” a oa unan deus al luganioù niverus bet klevet e genoù ur mor a dud yaouank, pe c’hoazh : “Muioc’h a vrezhoneg war an hentoù, er radio hag er skolioù” !

Ma’z eus bet a gozh ur gumuniezh vrezhonek oberiant e Sant-Brieg evit lakaat hor yezh da vevañ e oa moarvat ar wezh kentañ ma vije bet kement a dud o c’houlenn groñs gwirioù hag arc’hant evit ar brezhoneg e kêrbenn Aodoù-an-Arvor.

Gwall nec’hus eo emzalc’h ar muiañ-niver zo e penn bodadeg an departamant, dipitus e meur a genver. Ha diseblant penn da benn da c’houlennoù ar bed kevredigezhel a lakaa ar yezh da vezañ komzet ha klevet.

Evit poent ez eo dreist-holl war stad fall abominapl savadurioù Skolaj Diwan Plijidi e lakaer ar gaoz, met anv zo ivez deus an diouer a youl war dachenn ar pannelerezh, arc’hantaouiñ an tiez-bro, ar stummadur… War-bouez klemmichal o tisplegañ ez eo goullo kefioù ar c’huzul-departamant ne ra ket kalz strivoù Christian Coail, brezhoneger anezhañ, evit frealziñ ar gumuniezh vrezhonek koulz hag ar rouedad kevredigezhel.

Sed aze ar skrid bet skignet gant Diwan a zispleg petra eo kirriegezhioù lezennel an departamant war dachenn ar yezh. Barregezhioù ret, dianav penn da benn d’ar re a ra ar muiañ niver e bodadeg an departamant 22. Diouzh ar pezh a gomprener eo mennet familhoù ha kelennerien Diwan da genderc’hel betek ma vint klevet gant pennou-bras Sant-Brieg !

D’an 29 a viz Mae 2021 tost da 15000 Breizhiz a deuas holl gwitibunan betek Gwengamp evit degouezh ar Redadeg. Ur wezh c’hoazh e departamant Aodoù-an-Arvor e c’hoarvezas d’ar brezhoneg bezañ douget gant un darvoud poblek. Kaoz a voe da lidañ nerzh ar yezh ha da zifenn ar skolioù Diwan a voe bet diskleriet kontrol d’ar vonreizh abalamour da implij ar soubidigezh.

Abaoe ar skolioù Diwan koulz ar skolioù dre soubidigezh en Euskadi, Katalonia, Okitania, Korsika o deus bet ur c’helc’hlizher gant ar ministrerezh da suraat ar c’helenn dre soubidigezh hag ar stad dre ur emglev gant Rannvro Breizh zo en emouestlet da implij ha treuzkas yezhou Breizh.

A-drugarez d’ar stern se ha d’al lezenn niv. 2021-641 eus an 21 a viz Mae 2021 diwar-benn gwareziñ glad ar yezhoù rannvro hag o brudañ, a reer lezenn « Molac » anezhi, e rank ar Stad hag ar strollegezhioù tiriadel sikour kelenn, skignañ ha brudañ ar yezhoù rannvro. E Kod hollek ar strollegezhioù tiriadel e lavarer, er mellad L1111-4, « Ar barregezhioù a sell ouzh ar sevenadur, ar sport, an touristerezh, brudañ ar yezhoù rannvro hag an deskadurezh poblek zo fiziet er c’humunioù, en departamantoù, er rannvroioù hag er strollegezhioù ur statud ispisial ganto ».

Memes mod dre al lezenn NOTRe e tisklêrier ez eo stag ar politikerezhioù evit harpañ ar yezhoù rannvro ouzh barregezhioù kenlodennet. Ar framm-se a ro an digarez da galz a strollegezhioù da lakaat e pleustr ur politikerezh yezh a-benn reiñ un dazont d’ar brezhoneg, o kemer harp war lusk rouedad ar skolioù Diwan.

Ne c’hellomp ket asantiñ e chomfe Departamant Aodoù-an-Arvor war vord an hent a vez tapet gant muioc’h-mui a zepartamantoù, kêrioù hag etrekumuniezhioù e Breizh.

E 1995 e oa bet digoret skolaj Diwan Plijidi. Kazi 30 vloaz zo ! Skolioù Diwan Pempoull, Gwengamp, Lannuon,Sant-Brieg a oa bet digoret a-raok. Goude digoradur ar skolaj nemetañ e oa bet digoret skolioù Diwan e Dinan, Louaneg, Plounevez-Moedeg ha Boulvriag. Ouzhpenn d’ar c’hresk diabarzh e vez degemeret  gant Skolaj Plijidi kalz krouadurioù bet skoliataet en hentenn divyezhek bublik mennet evit kenderc’hel gant ar soubidigezh en eil derez.

Abaoe 1995 n’omp ket bet sikouret gwezh ebet da ledanaat ar c’helenn en eil derez dre soubidigezh en departamant.

Setu m’az aimp da Sant-Brieg da vanifestiñ  d’ar Sadorn 3 a viz C’hwevrer evit ma labouro asambles strollegezhioù Aodoù-an-Arvor da reneveziñ skolak Plijidi zo erru leun ha dirapar, hag evit ma vo graet deomp kinnigoù pleustrek evit un eil lec’h ma ne zere ket dezhe kinnig Perroz-Gireg. Ret e vo dezhe respont d’ar goulennoù kreñv a zo gant ar c’hevredigezhioù a vez o labourat a-benn reiñ ur plas reizh d’ar brezhoneg er vuhez foran, e dreuzkas hag ec’h implij, koulz hag evit reiñ an dazont dleet d’hor yezh.

Diwan.

La Gauche Indépendantiste Bretonne (War-Sav) manifestera samedi à 14h00 aux cotés des écoles Diwan à Saint-Brieuc.

Il est regrettable que la majorité du Conseil Départemental des Côtes-d’Armor n’ai pas intégré que :

  • Par  la loi du 21 mai 2021 relative à la protection patrimoniale des langues régionales et à leur promotion, dite loi « Molac », l’État et les collectivités territoriales (dont le conseil départemental des cotes d’Armor) ont l’obligation de concourir à l’enseignement, la diffusion et la promotion des langues régionales.
  • Le code général des collectivités territoriales précise en son article L1111-4 que « les compétences en matière de culture, de sport, de tourisme, de promotion des langues régionales et d’éducation populaire sont partagées entre les communes, les départements, les régions et les collectivités à statut particulier ».
  • De même, la loi NOTRe stipule que les politiques de soutien aux langues dites régionales relèvent de compétences partagées.

Si ce cadre légal était parfaitement maitrisé par les élus de la majorité départementale, ils se seraient engagés pour un développement serein de Diwan dans l’enseignement secondaire, qui est de la compétence de cette assemblée.

Les bâtiments du collège Diwan de Plésidy sont très abimés. Ce collège seul ne peut absorber tous les élèves Diwan issus du primaire : il faut trouver une solution pour sortir par le haut de cette situation dommageable à tous et donner un avenir à la langue bretonne, en soutenant Diwan et tous son ecosysteme associatif qui oeuvre à la transmission et l’usage de cette langue.

Rendez-vous devant la Gare de Sant-Brieg / Saint-Brieuc à 14h00 !

La Gauche Indépendantiste (War-Sav)

 

D’ar sadorn 20 a viz Genver tost da 1000 den a oa deuet d’ar Gelveneg da gimiadiñ diouzh Dominig Jolivet, aet da anaon ur sizhun a-raok goude ur gwallzarvoud gwazhienn empenn, c’hoarvezet e miz Kerzu.

Diouzh reizh ez eo e familh da gentañ tout en deus degaset da soñj piv a oa an den se evito. Brudet-tre e oa Dominig Jolivet dre ar vro, en un doare estonus, ar c’helaouennoù meur o deus graet anv diouzh e varv trumm hep mennegiñ e engouestl politikel evit Breizh dizalc’h.

Sed aze ar brezegennig bet distaget gant Gael Roblin — a zo bet unan deus e gamaraded stourm niverus e mesk kalz re all — da vare al lid e enor da Dominig a ra anv deus stourmou Dominig, hep tevel, hep kuzhaat e identelezh politikel.

Photo @KDSK 

Dominig

Goulennet zo bet ganin toullañ kaoz da zegas da soñj peseurt stourmer politikel e oas bet.

Kar pennadoù a lenner diwar-da-benn abaoe un nebeud deizioù, al lodenn-se eus da vuhez n’eo ket meneget evel ma vije mezhus.

Ur mab, ur breur, un tad out bet. Sur. Met ur skolaer brezhonek ivez, ur c’helenner a chomo e kalon kalz tud kozh pe yaouank ‘peus anavezet er rouedad skolioù Diwan.

Estreget tout se out bet. Ur stourmer politikel evit Breizh dizalc’h out bet ivez.

Abred e-kreiz ar bloavezhioù 80 ez poa kemeret perzh e koulzadoù stourm ar strollad Emgann evit dieubidigezh vroadel ha sokial pobl Vreizh, hag evel-just out bet oberiant e Stourm ar Brezhoneg, ur framm a laboure an izili anezhañ noz-deiz evit ofisieladur ar brezhoneg hep disparti ebet etre ar stourm-se hag ar stourm broadel evit gwirioù stroll pobl Vreizh.

Perzh e oas bet er C’HONSEO ivez : Confédération des Nations Sans Etat de l’Europe Occidentale. Dre ar framm-se ez poa gellet ober anaoudegezh gant stourm Korsiz hag Euskariz da skouer, pobloù hep stad eveldomp, tomm ouzh da galon.

Gallet a rafen rentañ enor dit e-ser ober frazennoù hir gant gerioù sklaer. Aon’m eus da vezañ randonus. Hag e gwirionez on un tamm mat fromet. Setu ‘m eus kavet gwelloc’h pigosat gerioù er geriadur, gerioù a grog gant al lizherenn D evel da anv bihan.

D evel Dizalc’h… Ya, Breizh Dizalc’h ! N’eo ket un huñvre nag ur stultenn… Ur pal eo, hir da dizhout… Hir eo an hent. Ur vroad zo ac’hanomp, Breizhiz, Breizhadezed , amañ emaomp daoust da bep tra. Ha gwir hon eus da verañ hon tonkad, da zibab ar pezh zo mat deomp war kement tachenn zo.

D evel dilennadegoù : Meur a wezh out bet war ar renk. Ar wezh kentañ evit dilennadegoù Rannvro 1992 , « Pobl Breizh ur Bobl en Europa » a oa anv al listennad a oa bodet enni an holl vrogarourien. E 1994 ‘poa kredet asambles gant un nebeud tud eus Emgann en em ginnig da vont da barlamant Pariz gant ur ger-stur hepken : Breizh Dizalc’h. N’ho poa ket lakaet moullañ ar paperioù votiñ nag an dafar kabaliñ. Implijet ho poa en un doare fin ar plas laosket deoc’h dre ret er c’hazetennoù da embann evit ar wezh kentañ en istor Breizh ar gerioù-se : Indépendance ! Dizalc’hiezh ! E 2007 e oas bet war ar renk e Gwengamp evit ar c’hanton hag ur wezh ouzhpenn e 2015 gant Breizh o Stourm. Ne oa ket evit ar gloar nag evit kador ebet e oas war ar renk. Evit silañ mennozhioù, hadañ e-mesk ar bobl mennozh diazez da labour stourmer : Breizh, hor bro, hon douar, zo da vezañ dindan beli ar Vretoned ha galloud ebet all.

D evel denel ha dellezegezh : Estreget cheñch livioù ar banniel ‘poa c’hoant ober. Da betra cheñch banniel ma chom paour ar re baour gwasket gant Breizhiz pinvidik ? A-viskoazh hag e meur a zoare ‘peus klasket ober al liamm etre stourm Breizh hag ar justis sokial. Laouen e oas pa ‘m boa pedet ac’hanout da skol-veur Roazhon e miz Du 2005 da grouiñ SLB skol-veur. 3 miz goude a-boan, hor boa stanket ar skol-veur e-pad daou viz gant liseidi Karaez a oa o paouez en em gavet e Roazhon… Trec’h oamp bet ! Da glozañ ar c’houlzad-se e oas deuet gant Alain Mosconi eus STC martoloded Korsika d’ober ur meeting er Skol-Veur, leun-chouk ar sal… Hag Alain da ziskleriañ fraezh ha sklaer : bonjour, je suis Alain Mosconi, marin mis en examen pour le détournement du ferry Pascual Paoli,  secrétaire du STC, syndicat fondé le premier 1984 sur ordre du FLNC… Ur mousc’hoarzh ledan a oa war da fas o klevet ar c’homzoù-se… Ha selloù du prezidant ar Skol-veur a oa o parañ warnon e-keit ma stlape hardizh ar studierien o daouarn !

D evel Du : evel eil liv hor banniel hag evel ar c’holtar az ae da guzhaat anvioù gallek kumunioù Breizh war ar panelloù-hent pa ne oant ket divyezhek.

D evel diskleriadur : e-karg e oas bet meur a-wezh da lenn diskleriadur Emgann ha SAB evit Gouel Broadel ar Brezhoneg e Karaez pe Speied. Dirak miliadoù a dud, goude bezañ savet ar skrid gant Lena, Pêr Denez pe Herve ar Beg e oas gouest da zispakañ gant da vouezh a deue war-eeun eus Bro vigoudenn komzoù sklaer ha digemplez a skoe spered ha kalon kalz tud yaouank. Ken brudet e oa da vouezh ken e oa diaes dit chom dianav a-wezhoù… Evel e Kawan e 2010 pa oa bet rentet ar panelloù laeret e kêr François Fillon ar ministr, war leurenn Gouel Broadel ar Brezhoneg a oa o paouez bezañ adaozet… Kuzhet e oas bet a-dreñv da skritelloù bras… Met tout an dud o doa komprenet piv a oa o lenn e anv Stourm ar Brezhoneg kemmenadenn al laeron fentus.

D evel diroll : ya, nozvezhioù diroll zo bet. Kalzik. Ne gontin ket an holl hiziv. Ne c’hellan chom hep c’hoarzhin pa soñjan ‘toa kredet kabaliñ e Gwengamp evit ar votadegoù kanton gant al lugan « War-Raok Gwengamp » gwisket gant ur roched eus skipailh mell-droad Roazhon… Dont a ra ur mousc’hoarzh war ma dremm pa soñjan en ur filaj e Biwi an Dour e ti tud da gamalad Markus… Goude bezañ kanet a-bouez-penn nouspet ton e oas krog gant kan al labourerien… e brezhoneg evel-just. N’eo ket gwall ruz ar vro-se, hag un tamm estonet e oa an dud…. Ha te da frealziñ tad da gamalad o lâret : « Ne rit ket bilhoù, ni zo ni Chouanted, met Chouanted ruz ! »…

D evel digor : digor e oa da galon da holl bobloù ar bed ha serr da soñjoù d’ar mennozhioù faskour ha gouennelour.

D evel dispont : dispont ha digemplez e oas dirak ar polis hag ar justis c’hall pa oa ret sikour ar Vretoned toullbac’het evit abeg-mañ-abeg… Frankiz evit Gilbert Kabon e 1989 ! Laoskit e peoc’h ar Vretoned kaset da Bariz evit o skoazell da Euskariz  e 1992 ! Frankiz evit Kristian, Paskal ha tout ar re all er bloavezhioù 2000.

D evel Diwan evel-just : Dibosupl e oa ober un disparti etre da vuhez stourm ha da labour. Ne lavarin ket kalz a dra. Nemet un dra : deuit da Sant-Brieg da vanifestiñ disadorn evit Diwan ! E Sant-Brieg e oas bet skolaer e-pad pell. N’eus nemet ur skolaj en departamant-se, e Plijidi, renet e oa bet da gentañ tout ganit. Unan all zo ezhomm da genderc’hel gant da labour.

D evel dieub ha sokialour a veze skrivet e dibenn skridoù Emgann hag ARB.

D evel e penn ar ger Deiz…Un deiz e vo sklaer an amzer ! Sed aze ul lodenn bihan-tout eus un ton hor boa kanet alies gant an dorn kleiz savet uhel.

D evel derc’hel : Dalc’het e vo ar banniel Dominig. Uhel, dispont ha digemplezh. Bez dinec’h.

Dominig , dishual, dizalc’h , dieub, denel ha dispont… Tugarez vras dit.

Bevet Breizh dieub ha sokialour !

 

 

Gildas Grimault, chercheur spécialiste de l’enseignement en langue bretonne fait le point sur les prétendus privilèges sociaux des élèves du réseau Diwan…et certaines légendes en prennent un coup…Merci à lui pour cette contribution.

L’indice de position sociale ne rend pas compte de la richesse économique des parents

 

Lors de l’année scolaire dernière, le réseau Diwan a pris connaissance du nouvel indice de position sociale publié par le Ministère de l’Éducation Nationale. Le classement obtenu par les écoles en immersion de breton a provoqué l’étonnement : le réseau toujours en proie à des difficultés financières apparaissait au côté des écoles les plus huppées de l’académie de Rennes. Cela dissonait avec les propres observations réalisées, par exemple au lycée Diwan de Carhaix où le nombre de boursiers est supérieur à la moyenne de cette même académie.

 

Cette confusion trouve sa source dans l’expression « position sociale », une expression peu usitée et mal définie en sociologie. Dès lors, son emploi dans un cadre médiatique produit des approximations, où nombre d’articles ont confondu la position sociale des parents à leur niveau de richesse. Or, les revenus, et encore moins le capital économique, n’interviennent quasiment pas dans le calcul de l’indice. 

 

 

Un indice trompeur

 

En réalité, cet indice est un indicateur du capital culturel des parents qui permet de savoir si les élèves sont issus d’un milieu social favorable aux apprentissages. Cet indicateur a été créé dans la filiation des travaux du sociologue Pierre Bourdieu dont les études avaient permis de montrer que le capital culturel des parents étaient plus important que le capital économique pour expliquer la réussite scolaire des enfants.

 

Avec cette logique, il a été choisi d’attribuer aux familles d’enseignants le plus fort IPS. A l’évidence, ce n’est pas le niveau de revenu qui leur vaut cette première place – de nombreuses professions et catégories socioprofessionnelles (PCS) ont un niveau moyen de revenu bien plus élevé – mais bien la réussite scolaire des enfants d’enseignants qui est effectivement supérieure à la moyenne des 31 autres PCS présents dans le calcul de l’IPS.

Si l’on s’intéresse à la construction factuelle de l’indice on s’aperçoit qu’il fait fi du capital financier (le nombre de biens immobiliers et d’actifs financiers que possèdent une famille) et que le niveau de revenu n’est pris en compte que dans une des cinq variables qui construisent l’indice. Et encore, comme un élément à côté d’autres comme le nombre de pièces du logement, le partage de chambres entre enfants, la présence d’ordinateurs au domicile… Bref, le poids du revenu est dérisoire dans le calcul de l’indice.

 

Suivant cette logique culturelle, l’IPS offre une meilleure note aux enfants de « professions de l’information, des arts et des spectacles » qu’aux enfants de « chefs d’entreprise de dix salariés ou plus ». Dit en des termes plus concrets, l’enfant d’un·e musicien·ne dont la mère ou le père aurait des difficultés à obtenir l’intermittence obtiendrait un indice IPS supérieur à l’enfant dont le père ou la mère serait à la tête d’une entreprise de 500 salarié·e·s, dont le capital économique est incommensurablement supérieur. Sans aucune donnée précise, de nombreuses indications nous laissent à penser une surreprésentation des parents exerçant dans les métiers des arts et spectacles à Diwan, ainsi que des parents professeurs, deux PCS où la langue bretonne est présente. Dans une moindre mesure, la forte représentation des parents exerçant des responsabilités dans le secteur associatif a pu également gonfler l’indice dans certaines écoles.

Finalement, l’indice nous “apprend” seulement que les parents de Diwan ont un intérêt prononcé pour la matière culturelle, un résultat bien moins surprenant pris sous cet angle et en adéquation avec les valeurs portées par le réseau immersif. Ce constat confirme l’urgence de la mise en place d’une vraie politique publique pour permettre à tous les élèves d’accéder à un enseignement immersif en breton, une revendication qui est au fondement des écoles Diwan déjà à la fin des années 70.

 

 

Au lycée Diwan de Carhaix, plus de boursiers que la moyenne académique

 

L’intérêt des parents de Diwan pour la culture ne présage rien de leur richesse économique, même s’il peut y avoir corrélation parfois. Les informations dont nous disposons au lycée de Carhaix montrent qu’à Diwan il y a bien une dissociation forte entre le capital économique (inférieur à la moyenne académique) et le capital culturel (supérieur à la moyenne académique). En effet, comme nous le notions déjà en 2020, dans un mémoire intitulé Petra a lak al liseidi da vont e brezhoneg er skol dre soubidigezh ?, au lycée Diwan « les familles de cadres supérieurs et d’enseignants sont surreprésentées au regard du reste de l’académie. 41 % des lycéens avaient des parents cadres ou enseignants contre 31 % dans le reste de l’académie en 2016. Toutefois, il y avait une plus grande part de lycéens boursiers que dans le reste de l’académie (20% contre 15%) » En 2022, c’est tout bonnement un quart (26 % exactement) des lycéen·ne·s de Diwan qui étaient boursiers contre 14,7 % au niveau académique, soit près du double.

 

Au final, suite à sa condamnation en 2022, l’Éducation Nationale a été contrainte de rendre public l’indice de position sociale école par école. On peut déplorer que cet IPS soit un indicateur incomplet et qui rend mal compte de la composition sociale des familles à l’école, et qu’il n’existe pas un indicateur complémentaire afin de révéler les inégalités économiques entre écoles.

En effet, les écoles Diwan, contrairement à la majorité des écoles privées, sont gratuites. Leur financement ne repose donc pas sur un prix d’entrée que supporteraient des parents fortunés, mais bien sur la solidarité financière des personnes qui pensent indispensable l’existence d’un réseau d’écoles immersives en langue bretonne. Le danger pour Diwan est que cet IPS, qui est confondu avec l’aisance économique, atténue la solidarité financière qui fait vivre les écoles.

 

Gildas Grimault

 

LIZHER DIGOR GANT STC DESKADUREZH DA VINISTR AN DESKADUREZH-STAD

Troidigezh dafar kabaliñ STC deskadurezh  evit ar vouezhiadeg Poellgor Kuzuliañ ar Vinistrerezh gant Mistri ar Skolioù Prevez (PKMMSP). Un nebeud kelennerien Diwan o deus lakaet o anv war al listennad se.

 

 

LIZHER DIGOR GANT STC DESKADUREZH DA VINISTR AN DESKADUREZH-STAD

EVIT MA VO ANAVEZET DA VAT AR C’HELENN DRE SOUBIDIGEZH

Aotrou Ministr,

N’eo ket anavezet ar c’helenn dre soubidigezh e Frañs gant ar Vonreizh. Hag ur wech spazhet al lezenn Molac gant ar C’huzul Bonreizh, ar c’helenn-se, koulz er skol bublik hag er skol brevez dindan gevrat, zo bet kaset war un «dachenn eneplezenn damzegemeret»

Abaoe 1969, gant krouidigezh an ikastola kentañ en Ipparalde evit Euskariz, ar bressola kentañ evit Katalaniz e 1976, ar skol Diwan kentañ e 1977 evit Breizhiz, kentañ calandreta e 1979 evit Okitaniz, ar c’hentañ klas dre soubañ en Elzas gant ABCM e 2017, ha da achuiñ e Korsika gant Scola Corsa e 2021 , ec’h eo ur rouedad a-bezh a skolioù kevredigezhel o deus merket dindan un hanter gantved savidigezh istor ar c’helenn dre soubidigezh.

Meur a vil bugel a ra bremañ o mad eus an deskadurezh-se hag an disoc’hoù mat degaset ganti a zo anavezet mat ken ec’h int. E Korsika, dindan 2 vloaz he deus digoret Scola Corsa he 3 skol-vamm kentañ dre soubidigezh. Ha Sindicatu di i Travagliadori Corsi a harp Scola Corsa penn da benn, da vont gant he hent.


E Korsika, n’hon eus, evit ar mare, kelenner ebet dindan gevrat, ha war-bouez he harzoù e sav Scola Corsa he c’hresk, gant efedusted ha gant skoazell pobl Korsika. Strollegezh Korsika a gas ur skoazell arc’hant divrall hag a-live gant uhelbal he folitikerezh yezh, pa nac’h ar Stad, diouzh he zu, asantiñ, evit ar poent, da gement goulenn kevratiñ.


An ezhomm da zont e-maez eus an disurentez lezennel-se.

Ha pa ne vefe c’hoazh e Korsika kelenner ebet dindan gevrat en deskadurezh dre soubidigezh, en deus divizet an STC Deskadurezh bukañ e zibab strategel, dre ar vouezhiadeg Poellgor Kuzuliañ ar Vinistrerezh gant Mistri ar Skolioù Prevez (PKMMSP), war ul listenn hag a lak en a-raok kelennerien an deskadurezh dre soubidigezh, e skolioù kentañ derez, skolajoù ha liseoù. Enni zo ivez kelennerien eus Korsika hag a zegas o skoazell d’an holl re-se hag o deus digoret hent an dizalc’hidigezh yezhel abaoe 50 vloaz.


Hiziv eo ret ha mallus ober ma vo diouzh ar reizh ar pezh a zo ar gwirvoud : netra ne c’hall herzel keodediz hag a zo bet ken mennet, hag o deus lakaet kement a galon en o stourm, evit soñjal, aozañ ha lakaat e pleustr ur steuñv deskadurezh ken nevezus ha ma c’h eo hini ar c’helenn dre soubidigezh.

Poent ha reizh eo e vefe anavezet ul labour hag a gas war-raok unan eus pinvidigezhioù hor glad, hag a zo merket er Vonreizh : ar yezhoù graet rannvroel anezhe gant lod. Perzh int eus hor sistem deskadurezh, hag e rankont bezañ unan eus binvioù un deskadurezh c’hwek, hag ur skoazell d’ar vugale da vezañ en o bleud. Ret mat eo neuze prientiñ an hent a gaso d’an adwel bonreizhel (ha da hini he mellad 2, evel-just) ma tegaso surentez lezennel, ha ma tigoro hentoù an normalaat evit ar c’helenn dre soubidigezh en hor sistem deskadurezh.


Jean-Pierre Luciani
Sekretour Broadel an STC Deskadurezh

Etre ar 1añ hag an 8 a viz Kerzu, kelennerien skolioù ha kelennerien skolajoù ha liseoù an deskadurezh prevez

Votit ha lakait votiñ evit anaoudegezh ar c’helenn dre soubidigezh

 

 

C’est un joli coup que vient de réussir le Syndicat des Travailleurs Corses en constituant une liste de candidats pour  les élections  qui auront lieu du 1er au 8 décembre, pour les professeurs des écoles et professeurs des collèges et lycées de lenseignement privé. Les écoles associatives bretonnes Diwan mais aussi leurs homologues basques , catalans et occitans , alsaciens même si elles sont laïques, non confessionnelles et gratuites pour certaines, elles sont considérées comme privées.

Il y a 20 noms sur la liste. 14 femmes et six hommes. Et en plus des corses , 7 bretons et des catalans et occitans travaillant dans l’enseignement immersif ( Diwan, Bressolas, Calandretas…). Les Corses eux sont des salariés de l’enseignement privé mais non immersif, les écoles de Scola Corsa n’étant pas encore sous contrat. En regardant de prés les noms des bretons on y reconnait des militantes et militants de longue date par ailleurs salariés du réseau Diwan.

C’est Jean-Pierre Luciani Secrétaire National du STC Education qui a initié cette liste et qui signe la lettre ouverte faisant office de profession de foi. Document dans un premier temps refusé par les services du ministère de l’éducation puis finalement validé. Il sera envoyé au 139 000 personnels de l’enseignement privé.

On ignore si Pap Ndiaye, l’actuel ministre de l’éducation saisira l’occasion pour se démarquer de Jean-Michel Blanquer. Il serait parait il mieux disposé…En attendant  tous les enseignants premiers et second degré titualire de l’enseignement privé (immersif ou monolingue et dans tout l’état)  pourront voter pour cette liste qui relance le débat pour la sécurisation de l’enseignement immersif, encadré par une circulaire bien précaire après la décision du Conseil constitutionnel de déclarer enseignement immersif en langues dites régionales anticonstitutionnel. Une décision qui avait mis  15 000 bretons dans le rues de Guingamp en mai 2021.

Monsieur le Ministre,

 Lenseignement immersif nest pas reconnu en France par la Constitution et la censure de la loi Molac par le Conseil Constitutionnel a relégué cet enseignement aussi bien dans lécole publique que dans lécole privée sous contrat dans « un espace dillégalité tolérée ».
Depuis 1969, avec la création de la première ikastola en Iparralde pour les basques, la première bressola chez les catalans en 1976, la première école Diwan en 1977 pour les bretons, en passant par la première calandreta en 1979 pour les occitans, la première classe immersive en Alsace avec ABCM en 2017 et enfin la Corse en 2021 avec Scola Corsa, cest un tout un réseau décoles associatives qui ont imprimé en un
demi-siècle la construction dune histoire de lenseignement immersif.
Plusieurs milliers denfants bénéficient aujourdhui de cet enseignement et les bons résultats ne sont plus à démontrer. En Corse, en deux ans, Scola Corsa a ouvert ses 3 premières écoles maternelles immersives et le Sindicatu di i Travagliadori Corsi soutient de façon pleine et entière cette démarche.En Corse, nous n’avons pour l’heure aucun enseignant sous contrat, et c’est à la force du poignet que Scola Corsa construit son développement avec efficacité et avec le soutien du Peuple corse. Si la Collectivité de Corse apporte un soutien financier sans faille à la hauteur des ambitions de sa politique linguistique, l’Etat, lui, se refuse pour l’heure à valider toute demande de contractualisation.
La nécessité de sortir de cette insécurité juridique Même si la Corse n’a pour l’heure aucun enseignant contractualisé dans l’enseignement immersif, le STC Education a fait le choix stratégique ciblé lors des élections professionnelles de 2022, à travers ce scrutin
du Comité Consultatif Ministériel des Maîtres de l’Ecole Privée (CCMMEP), de mettre en avant une liste d’enseignants issus de l’école primaire immersive, de collèges et de lycées immersifs avec la présence d’enseignants corses qui apportent un soutien et une reconnaissance affirmée à tous ces pionniers qui ont ouvert la voie de l’émancipation linguistique depuis 50 ans. Il est aujourd’hui nécessaire et urgent de régulariser une situation de fait : rien ne peut arrêter des citoyens qui, avec autant de pugnacité et détermination, ont pensé, élaboré et mis en application un schéma d’enseignement aussi innovant que l’enseignement immersif. L’heure est à la reconnaissance légitime d’un chantier qui met en avant une richesse patrimoniale inscrite dans la Constitution : les langues dites régionales.Elles font partie intégrante de notre système éducatif et elles doivent être un vecteur d’enseignement harmonieux et un facteur d’épanouissement pour nos enfants. Il faut donc préparer la voie de la révision constitutionnelle (et bien évidemment son article 2 qui permettra cette sécurisation juridique et ouvrira les voies de la normalisation de l’enseignement immersif dans notre système éducatif.

 

Jean-Pierre Luciani Secrétaire National du STC Education

Du 1er au 8 décembre, professeurs des écoles et professeurs des collèges et lycée de l’enseignement privé Votez et faites voter pour la reconnaissance de l’enseignement immersif !

D’ar sadorn 21 a viz Mae ez eus bet dalc’het ur vanifestadeg dindan al lugan « Brezhoneg e pep lec’h ! » diwar intrudu ar skolioù Diwan. D’an devezh se e tremene ar Redadeg dre Naoned.

Fellout a ra d’ar rouedad Skolioù dre soubidigezh e vefe un emglev Stad-Strollegezh lec’hel par da hini Rannvro Breizh evit treuzkas hag implij ar brezhoneg.

 

 

Tro 800 den o doa dibunet dindan un heol skedus e straedoù kêrbenn Breizh.

Etre 800 ha 1000 den o tibuniñ e straedou Naoned. Ar wezh kentañ e oa d´ar gumuniezh vrezhonek dibuniñ e straedoù kêrbenn istorel hor bro. Dazont ar brezhoneg zo ivez er c’heriou bras, er meurgeriou.
N’eus ket tu lezel ur bembvedenn deus hor bro hep emglev stad-strollegezh lec’hel, bloaz goude e vije bet votet al lezenn Molac.
Un devezh kaer dindan an heol skedus, leun a vrogarouriezh, mousc’hoarzhus , gant kalz a bennou yaouank hag a gomzou digemplez. Gant un dibenn plijus hag un engroezig entanet da zegemer Ar Redadeg war un ton bras.
Ur vanifestadeg all a vo war hent ar Redadeg evit un eil skolaj e Aodoù-an-Arvor.
 
 
Lod a soñjo marteze ne oa ket uhel a-walc’h an niver a vanifesterien. Degas a reomp d’o soñj e oa ar wezh kentañ d’ar gumuniezh vrezhonek en em aozañ da zibuniñ dindan he gerioù-stur digemplez e straedoù Naoned. Ur sifr da genveriañ gant ar manifestadegoù a veze aoazet er bloavezhioù 90 e Kemper pe Brest evit ar brezhoneg hag a vode kantaoù pe a-wezhoù un nebeud miliadoù a vretoned kar-o-yezh. Ne dremener ket deus 0 da 15 000 manifester evel ma oa bet warlene e Gwengamp e-korf un devezh.
 

 
Kalz a gevredigezhioù brezhonek o doa galvet da gemer perzh, evel un nebeud a frammoù politikel (War-Sav, UDB..) koulz hag un dornad dilennidi.
 
Da heul prezegenn Yann Uguen prezidant Diwan o deus daou zen yaouank bet skoliataet e Diwan Naoned Mevena Guillouzig-Gouret hag Awen Looten Roynard embannet o  soñj, kavout a rit amañ dindan o frezegenn.
 
 
Diwan a ro emgav deoc’h er c’hKM 2018 disadorn dirak gar-mor Gwened da zougen c’hoazh azgoulennou evit ma tapo hor yezh tachenn ha gwiriou nevez evit an dazont !
 

 

Skoliataet omp bet e Skol Diwan Naoned. Ar skol a oa bet digoret daoust da bep tra e 1979… goude pemp bloaz he doa ranket serriñ. Tri bloaz goude gant kalz a youl a-berzh ar familhoù he doa addigoret e 1987.

Digeriñ skolioù Diwan n’eo bet aes gwezh ebet e lec’h ebet. Da gentañ abalamour da enebiezh ar stad, ar bonreizh, ha peogwir e oa ur mennozh araokour-tre krediñ skoliata bugale dre soubidigezh e brezhoneg, ur mennozh az ae enep an dispriz a oa bet plantet e penn ar vretoned ha bretonezed da geñver o yezh, o bro, o istor…

Diaesoc’h eo e Bro Naoned avat. Abalamour d’ar mod m’eo bet rannet hor bro hep na vije bet goulennet gwezh ebet ali pobl Breizh.

 

 

E 1989 setu ar pezh a lavare Skol Diwan Naoned : L’école Diwan de Nantes accueille 22 éleves en maternelle et primaire. Mais cette demande croissante des familles pour une éducation en breton en Loire-atlantique exige :

– Des locaux décents

– Une prise en charge financière correspondant au service public qu’assure Diwan à Nantes car Diwan est une école laique, gratuite et ouverte à tous.

– La reconnaissance politique par les élus de Loire Atlantique

– L’application en Loire Atlantique comme dans les autres départements bretons du protocole signé avec l’éducation nationale.

Assez de promesses electoralistes ! Nous voulons des actes positifs !

 

Abaoe 1989, daoust d’an diaesterioù eo kresket kalz an niver a vugale skoliataet e Naoned, tost da 200 bugel e Naoned, met ivez ur skol e Sant Ervlan, unan e Sant-Nazer, unan e Savenneg, unan e Gwennrann, ha bremañ skolaj Diwan Sant Ervlan ha maorvat daoust d’an diaesterioù ur skol e takad Kernitron-al-Lann dindan nebeut.

400 bugel zo skoliataet dre soubidigezh en departamant. Hag 800 gant an holl hentennoù all. C’hoant hon eus ez afe c’hoazh war gresk !

Da heul skouer Diwan ez eo en em gavet ar brezhoneg er skolioù publik an deskadurezh stad. Ha kement se n’eo ket bet aes kennebeut. Evelto e fell deomp e vefe simploc’h d’ar familhoù skoliata o bugale e brezhoneg en holl hentennoù divyezhek.

Kar m’emañ dazont ar brezhoneg en e gavell istorel emañ ivez er c’herioù bras, er meurgerioù : e Brest, e Roazhon met ivez evel-just e Naoned ha tro-war-dro.

Da heul c’hoazh, ar brezhoneg n’eus kavet e blas e Naoned en ur vagouri, er skol-veur, er radio, er stummadur dibaouez, el levraoueg, er c’hentelioù-noz, war ar panelloù, el levrigoù familh… Ha n’eo ket echu !

Evit ma c’hellfe kreskiñ didrabas ar gumuniezh vrezhonek e Naoned hon eus c’hoant un emglev stad-strollegezh lec’hel evel ma ‘z eus unan e Rannvro Breizh.

Evit ma c’hellfe kreskiñ didrabas ar gumuniezh vrezhonek e Breizh a-bezh hon eus c’hoant e vefe kemmet mellad 2 bonreizh ar republik a laka da netra an holl yezhoù a reer yezhoù rannvro anezho.

Evit ma c’hellfe kreskiñ didrabas ar gumuniezh vrezhonek e Breizh hon eus c’hoant e vefe ur statud ofisiel d’hor yezh.

Evit ma c’hellfe kreskiñ didrabas ar gumuniezh vrezhonek e Breizh hon eus c’hoant e vefe lakaet un termen d’an disparti a vir ouzhomp da alaniñ a-stroll ha gwitibunan evit reiñ un dazont all d’hor yezh ha d’hor bro.

Bro Naoned e Breizh ! Brezhoneg ofisiel ! Diwan a vevo ! Diwan a gresko !

 

Communiqué de presse.

Le député LREM Yannick Kerlogot de Guingamp est fier de prendre part à une commission. sur l’enseignement des langues dites régionales et déclare vouloir oeuvrer à l’apaisement suite à la manif massive de Guingamp (plus de 10 000 personnes ) en soutien à l’enseignement immersif en langue bretonne. En tant qu’acteur du mouvement de réappropriation linguistique, élu local et parent d’élève en école immersive je tiens à dire combien cette nomination pour cette mission n’est en rien apaisante et au contraire inquietante.

Yannick Kerlogot déclare au Télégramme : « L’un des objectifs est donc de trouver une solution rapide pour que la rentrée de septembre prochain puisse se faire de façon apaisée, avec un article 4 de la loi renforcé par une consolidation juridiqu»

Les écoles Diwan feront une rentrée apaisée quand tous ceux qui prétendent les soutenir agiront en mettant leurs actes en conformité avec leurs déclarations.

Yannick Kerlogot vient de déclarer son soutien à Thierry Buhé et Guilda Guillaumin candidats dans le canton à Guingamp , qui sont donc estampillés LREM.

Parmi les autres soutiens on peut noter les noms de :

– Laurence Corson La maire du Merzer ,conseillère départementale sortante qui ne VERSE PAS LE FORFAIT SCOLAIRE A DIWAN GWENGAMP ( candidate aux régionales sur la liste de Thierry Burlot ) .

– Bernard Hamon ex maire de Ploumagoar qui tant qu’une filière bilingue n’ouvre dans sa commune a refusé de verser LE FORFAIT SCOLAIRE A DIWAN GWENGAMP.

-Lucien Mercier l’ancien Maire de St Agathon QUI REFUSAIT DE VERSER LE FORFAIT SCOLAIRE A DIWAN GWENGAMP.

-Alain Castrec son ancien adjoint qui refusait lui aussi LE FORFAIT SCOLAIRE A DIWAN GWENGAMP.

-Xavier Le Moal adjoint au maire de Laurence Corson La maire du Merzer ,conseillere departemental sortante qui ne VERSE PAS LE FORFAIT SCOLAIRE A DIWAN GWENGAMP.

-Laurent Le Faucheur maire de Goudelin qui ne VERSE PAS LE FORFAIT SCOLAIRE A DIWAN GWENGAMP .

-Alain Sehan adjoint au maire de Goudelin qui ne VERSE PAS LE FORFAIT SCOLAIRE A DIWAN GWENGAMP.

-Remy Guillou maire de Plouisy qui ne VERSE PAS LE FORFAIT SCOLAIRE A DIWAN GWENGAMP.

-Mickael Tessier son adjoint à Plouisy qui ne VERSE PAS LE FORFAIT SCOLAIRE A DIWAN GWENGAMP.

Une des remplaçante de la candidature de Mr Buhé est Brigitte Le Moal adjointe aux affaires scolaires de Goudelin qui ne VERSE PAS LE FORFAIT SCOLAIRE A DIWAN GWENGAMP.

Voilà comment les amis politiques guingampais de Yannick Kerlogot travaillent à passer la corde au cou de Diwan Gwengamp depuis des années. alors que la loi leur permet verser ce forfait scolaire.  

Comment Yannick Kerlogot et ses acolytes peuvent ils nous faire croire qu’ils préparent une rentrée sereine pour les écoles Diwan ?

Alors que Yannick Kerlogot a renoncé à faire plier ses propres amis politiques locaux pour aider Diwan comme la loi les y autorise, comment pourra t il à l’issue de sa mission convaincre Mr Blanquer de prendre des mesures apaisantes ? De qui se moque-t-on ?

C’est ce dernier qui est à l ‘origine du recours au Conseil Constitutionel contre la Loi Molac qui a déclaré les écoles Diwan anticonstitutionnelles.

L’ecole Diwan de Guingamp comme beaucoup d’autres écoles Diwan en Bretagne après une année COVID sans capacité à générer de l’autofinancement se retrouve avec des comptes dans le rouge , et les amis de Mr Kerlogot ont clairement contribué à cette situation inadmissible qui n’a rien d’apaisante.

Gael Roblin

Conseiller Municipal à Guingamp

Locuteur de breton et parent d’éleve en école Immersive .

Le 29 mai la Redadeg arrivera à Guingamp lors d’un événement habituellement festif. Mais la Redadeg est aussi une forme de lutte pour la langue bretonne. C’est pourquoi nous appelons à une manifestation pour la défense de notre langue ce même jour à partir de 14h00 à la gare de Guingamp.

La loi Paul Molac sur les langues dites régionales a été votée par l’ ensemble des députés bretons toutes tendances confondues et majoritairement bien accueillie par les élus locaux. Cela montre que les bretons sont capables de s’unir pour défendre la langue bretonne.

Cette nouvelle loi, si elle n’est pas invalidée par le Conseil Constitutionnel, permettra de renforcer la place de la langue sur les panneaux routiers, à l’état civil et bien sûr de financer de manière plus juste les écoles Diwan et de pratiquer l’éducation immersive dans les écoles publiques comme privées.

 

Pour que la langue vive et qu’elle soit langue de vie quotidienne il faut mettre en place une politique linguistique ambitieuse avec les moyens financiers adéquats, dans chaque collectivité dans toute la Bretagne et dans tous les champs d’action :

– la petite enfance, l’éducation de la maternelle à l’université,

– les médias et l’édition, l’audiovisuel et le numérique,

– la formation des adultes,

– les loisirs pour les plus petits et les adultes,

– les pratiques culturelles amateures et professionnelles,

– l’économie et les services publics.

Tout ceci doit être clairement spécifié dans les objectifs qui seront inscrits dans la convention Etat/Région sur la langue bretonne et son utilisation dans la vie publique et le transfert de compétences à la Bretagne.

Pour une convention Etat/Région ambitieuse, pour refuser les attaques injustes de la part du gouvernement nous vous invitons à venir manifester à Guingamp le 29 mai à l’occasion de l’arrivée de la Redadeg.

Quelques jours avant les élections départementales et régionales, nous défilerons pour montrer notre volonté de voir notre langue bien vivante se développer dans le cadre d’un statut officiel.

Appel signé par les associations: Stumdi, Mervent, Sked, KLT, DAO, Emglev Bro Gwened, Arvorig FM, Bannoù Heol, Ar Redadeg, KBP-APLB, Emglev Bro An Oriant, Ti Douar Alre, KEAV, Ti ar Vro Landerne-Daoulaz, Mignoned ar brezhoneg, Daoulagad Breizh, Ti ar Vro Gwengamp, Telenn – Ti ar Vro Sant-Brieg, Ai’ta!, C’hoariva, Keit Vimp Bev, Roudour….

 

Anzav a ra dizalc’hourien ha dizalc’hourezed a-gleiz bezañ bet souezhet war an tu-mat gant ar vot e parlamant Pariz diwar-benn ar yezhoù a reer « Rannvro » anezho.

En ostant d’ an hentoù proseziñ evit kas dirak ar c’huzul bonreizhel al lezenn nevez gant kevredigezhioù gouestlet da zifenn al likelezh en ur mod strizh e fell deomp ezteurel ar pezh a heul :

Dont a ra ar vot mañ da suraat an deskadurezh dre soubidigezh ha digeriñ a ra hentoù nevez en deskadurezh publik.

Da gentañ ez eo trec’h an dud bet oberiant da adperc’hennañ hor yezh hag o c’henseurted er broioù all n’o doa ket gortozet a lezenn-mañ evit mont war hent an oberoù pleustrek da dreuzkas ar yezh.

Fellout a ra deomp e rofe diouzhtu maered Breizh a zo dleet en ober an treziad skol d’ar skolioù Diwan kenkaz n’o defe ket graet kement-se c’hoazh hep gortoz dekred arverañ al lezenn

Karout a rafemp e chomfe an holl war evezh evit ma vo lakaet e pleustr perzhioù al lezenn nevez e Liger-Atlantel ivez, kar el lodenn se deus hor bro servijoù an deskadurezh-stad a vez aliez a feiz fall a-benn lakaat e pleustr ar polikerezhioù publik gouestlet d’ar brezhoneg.

Ouzhpenn d’ar c’helenn al lezenn a ro gwirioù evit ar panellerezh er strollegezhioù foran ha war an hentoù koulz ha d’an arouezennoù diakritek.

D’ar stad eo da lakaat e pleustr al lezenn nevez er servij publik a zeskadurezh. A-benn reiñ ur ster d’an arakadennoù e vo ret stummañ ar gelennerien ha digeriñ muioc’h a bostoù er c’honkourioù. Kenkaz ne vefe ket graet kement all e vefe reizh deomp lakaat ar stad dirak he c’hirriegezhioù da heul al lezenn votet gant he dilennidi.

Padal ma na vestroniomp ket amañ e Breizh ar binviji ensavadurel evit mont war an hent mat e vo start lakaat e pleustr ar pezh zo bet gounezet.

Hep barregezh lec’hel nevez, evel hini ar c’helenn hag ur youl bolitikel splann gant ar c’humunioù, an departamantoù, an tolpad-kerioù, ar Rannvro n’ez aimp ket gwall bell.

Evit treuzkas ur yezh ha lakaat anezhi da vevañ hon eus ezhomm doareoù ambrougiñ war dachenn an dudi, an obererezhioù sevenadurel, ar sportoù, ar mediaoù, ar stummadur, ar vuhez ekonomikel hag a zo war dachenn barregezhioù lec’hel termenet gant an Emglev Stad-Rannvro evit yezhoù Breizh hag o implij er vuhez foran.

Ezhomm hon eus un emsav pobl ledan evit lakaat ar Rannvro da c‘houlenn groñs digant ar gouarnamant kreiz un emglev youlek evit mont da vat war hent ofisialisadur hor yezh vroadel.

War-Sav.