Tag

stourm ar brezhoneg

Browsing

Gant ar rektordi ez eus bet kaset ensellerien da vare an difaziadennoù war ar skiantoù. D’an 29 a viz Even e oa bet embannet war un ton bras e oa bet 80 skolajiad·ez o tremen an danvez-se e brezhoneg. An ensellerien a zo bet kaset neuze evit gwiriañ ne vefe reizhet kopienn ebet a vefe bet skrivet e brezhoneg !

Difaziadennoù ar vreved a oa hiziv. Evel bep bloaz e vez aozet bodadoù disheñvel evit pep danvez : matematikoù, istor-douaroniezh, skiantoù, etc. Ar bloaz-mañ avat ez eus bet kaset ensellerien gant ar rektordi evit gwiriañ un danvez hepken : ar skiantoù.

N’eo ket dre zegouezh eo bet dibabet evezhiañ an danvez-se, rak d’an 29 a viz Even o doa embannet skolajidi o doa tremenet arnodenn ar skiantoù e brezhoneg. Tro-dro da 80 skolajiad·ez eus meur a skolaj Diwan o doa disentet ha graet evel kamaladed Bro-Euskadi e 2017. Kopiennoù an euskariz a oa bet reizhet just a-walc’h evel ma oa displeget e pennad Mediabask.

An ensellerien kaset gant ar rektordi a zo bet kaset da evezhiañ evel ar polis evit mirout ma vefe reizhet ar c’hopiennoù e brezhoneg. Koulskoude e ouier ez eus brezhonegerien e-touez ar re galvet da reizhañ !

Skolajiadezed ha skolajidi o paouez tremen arnodenn ar skiantoù e brezhoneg d’an 29 a viz Even e Gwened.

Brezhonegerien miret outo da reizhañ kopiennoù e brezhoneg !

E-touez ar skipailh a rank reizhañ ar skiantoù ez eus reoù gouest d’en ober evit ar 80 o deus respontet e brezhoneg. Met ar rektordi a nac’h ma vefe graet : setu perak o deus kaset ensellerien da evezhiañ ! Miret e vez neuze d’ar gelennerien en un doare sklaer ma vefe reizhet kopiennoù e brezhoneg…

Perak ne vefe ket posubl ober e Breizh ar pezh a oa bet graet warlene e Bro-Euskadi ? Poent eo d’ar rektordi respont d’ar goulenn-se.

“Gouel d’ar rektordi !”

Stourm al liseidi hag ar skolajidi na ra nemet kregiñ evit ma vefe gounezet ar gwir da dremen ar vachelouriezh hag ar vreved e brezhoneg. Ar sinadeg evit ar “bak e brezhoneg” a zo just a-walc’h o paouez tremen a-us d’an 10.000 sinadur dindan 10 devezh !

War an dachenn e krog ar stourm ivez ha 2 emgav a vo dija ar sizhun-mañ :

  • Manifestadeg e Gwengamp d’ar Merc’her 4 a viz Gouere : emgav da 10e00 dirak an is-prefeti evit kaout un dazont padus evit rouedad skolioù Diwan.
  • Bodadeg “Bak e brezhoneg” e Karaez d’ar Sadorn 7 a viz Gouere : da vare lid 40 vloaz Diwan e vo aozet ivez un darvoud da 12e00 gant liseidi evit ober “Gouel d’ar rektordi” !

Bezomp kengred gant ar yaouankiz a stourm evit gounit gwirioù ! Harpomp al liseidi hag ar skolajidi er straedoù evit diskouez hor gwir da zivizout e peseurt yezh e fell deomp studiañ e Breizh eus ar skol-vamm d’ar skol-veur !

Le rectorat a envoyé des inspecteurs pour vérifier spécifiquement la correction des épreuves de sciences. Rappelons que vendredi 29 juin dernier, environ 80 élèves de plusieurs collèges Diwan avaient décidé de passer cette épreuve en langue bretonne. Les inspecteurs sont donc envoyés pour vérifier que tout ce qui sera écrit en breton ne sera pas corrigé !

Les corrections du brevet ont lieu en ce moment. Comme tous les ans, différents pôles de correction sont organisés pour corriger les différentes matières : mathématiques, histoire-géographie, sciences, etc. Mais cette année, des inspecteurs ont été envoyés par le rectorat pour vérifier une seule de ces matières : les sciences.

Ce n’est pas un hasard, il s’agit de punir les collégien·ne·s qui ont fait savoir le 29 juin qu’ils avaient passé l’épreuve de sciences en breton. Environ 80 élèves des différents collèges Diwan ont en effet désobéis et ont fait comme leurs camarades basques en 2017. Les copies des basques avaient d’ailleurs été corrigées comme nous le rappelle cet article de Mediabask.

Les inspecteurs envoyés par le rectorat sont donc là pour faire la police et empêcher les copies en langue bretonne d’être corrigées. Pourtant certains parlent breton parmi les correcteurs et pourraient donc très bien les corriger !

Des correcteurs bretonnants à qui on interdit de corriger en breton !

Parmi les enseignant·e·s du pôle dédié aux sciences, certain·e·s sont capables de corriger les épreuves des 80 élèves ayant décidés de répondre en breton. Mais le rectorat le refuse et c’est pourquoi ils ont envoyé des inspecteurs faire la police ! Les correcteurs ont donc clairement l’interdiction de corriger les copies en breton…

Pourquoi ce qui avait été possible l’année dernière au Pays Basque n’est pas possible cette année en Bretagne ? Il est temps que le rectorat réponde clairement à cette question.

“Faire la fête au rectorat !”

La mobilisation des collégien·ne·s et des lycéen·ne·s pour le brevet et le bac en breton ne fait que commencer. La pétition pour le bac en breton est d’ailleurs en passe de dépasser les 10.000 signatures en l’espace de 10 jours !

La mobilisation sur le terrain est aussi en train de s’organiser puisque 2 rendez-vous auront lieu cette semaine :

  • Manifestation à Guingamp mercredi 4 juillet : rendez-vous à 10h30 devant la sous-préfecture pour demander une solution durable pour le réseau des écoles Diwan.
  • Rassemblement “Bak e brezhoneg” à Carhaix samedi 7 juillet : à l’occasion des 40 ans de Diwan, un rassemblement de lycéen·ne·s est prévu à 12h00 pour “faire la fête au rectorat” !

Montrons notre solidarité avec la jeunesse qui nous montre la voie de la désobéissance pour gagner nos droits ! Soutenons la dans la rue pour affirmer notre droit à décider dans quelle langue nous voulons pouvoir faire nos études de la maternelle à l’université en Bretagne !

Après les lycéen·ne·s de Diwan qui ont passé le 22 juin l’épreuve de mathématiques en breton au baccalauréat, voilà qu’on apprends qu’un groupe important de collégien·ne·s de plusieurs collèges Diwan ont passé aujourd’hui une épreuve de sciences en langue bretonne, malgré l’interdiction !

Tout comme la semaine dernière avec les lycéennes et lycéens du Lycée Diwan à Carhaix, nous avons reçu une invitation à une conférence de presse pour nous informer qu’un groupe de collégien·ne·s venait de passer une épreuve du brevet en langue bretonne, malgré l’interdiction ! La désobéissance des lycéen·ne·s et le soutien populaire rapide et important qu’ils ont reçu ont donc fait de l’effet et renforcent la motivation de la jeunesse pour que l’on respecte leurs droits.

L’exemple du bac pour les élèves des collèges Diwan

Les collégiens et collégiennes de Diwan ont pu prendre exemple sur les élèves du Lycée Diwan à Carhaix. La campagne menée par les lycéennes et les lycéens a pu les rassurer dans leur démarche : ils trouveront du soutien auprès de la société en ce qui concerne leurs revendications.

Car aujourd’hui le brevet ne peut pas se passer entièrement en breton. Seules les épreuves de mathématiques et d’histoire-géographie peuvent se passer en langue bretonne. Pour les sciences… il faut passer l’épreuve en français malgré des cours par immersion en breton depuis l’école.

Pire encore, les collègien·ne·s de Saint-Herblain en Loire-Atlantique ne peuvent passer aucune matière en breton…

L’année dernière et cette année au Pays Basque le même problème a eu lieu et l’association Seaska a également fait campagne pour obtenir le droit de passer toutes les épreuves en basque. Notons que Mediabask indique dans son édition du jour que la fédération Seaska (l’équivalent des écoles Diwan au nord du Pays Basque) réclame que “les 167 élèves de 3ème scolarisés dans les collèges Larzabal, Xalbador et Manex Erdozaintzi Etxart, ainsi que les douze élèves de 3ème professionnelle du lycée Bernat Etxepare puissent présenter les épreuves de sciences en langue basque“.

Les lycéen·ne·s à la sortie de la conférence de presse à Carhaix

Une pétition signée par plus de 6000 personnes pour le bac

La campagne de désobéissance initiée le 22 juin par des élèves du Lycée Diwan fonctionne très bien et donne de l’espoir pour le brevet également : la pétition lancée pour que les copies du baccalauréat soient corrigées par des bretonnant·e·s a déjà recueillie plus de 6000 signatures en 3 jours et quelques, et ce n’est pas fini ! Plusieurs élu·e·s ont également signalés leurs soutiens sans que cela n’ait pour l’instant un effet concret, puisqu’il n’y a eu aucune annonce rassurante de la part du rectorat, bien au contraire…

Les lycéens brittophones et leur soutiens ont donc décidés d’interpeller le défenseur des droits.

Rappelons qu’au Pays Basque les lycéen·ne·s peuvent déjà passer l’épreuve de mathématiques en basque. Pourquoi cela n’est-il pas possible en Bretagne ? L’égalité des territoires tant prônée par l’État français est donc belle et bien une farce…

“Toutes les réponses en breton ne seront pas prises en compte”

Depuis une semaine, c’était l’incertitude pour la correction des copies de l’épreuve de mathématiques. Le rectorat a indiqué jeudi 28 juin que les copies allaient être corrigées mais n’a pas précisé qu’elles allaient l’être par des bretonnant·e·s ! Autant dire que les élèves du Lycée Diwan risquent clairement d’avoir la note “zéro” et d’échouer au baccalauréat !

La campagne pour faire pression sur le rectorat continue donc et un numéro du cabinet du rectorat a même été diffusé sur les réseaux sociaux pour leur demander des comptes. Bretagne-Info a appelé le numéro, mais aucune information supplémentaire ne filtre : l’accueil téléphonique du rectorat indique aussitôt qu’il faut envoyer un mail… mais l’embarras suscité par l’affaire “Bak e brezhoneg” est bien perceptible ! Y aura t’il une nouvelle affaire “Breved e brezhoneg” ?

Le numéro du cabinet du rectorat affiché sur les réseaux sociaux pour demander des renseignements concernant la correction des copies en breton.

Un vrai statut pour la langue bretonne

En moins de dix jours, on aura vu la jeunesse se mobiliser par deux fois pour obtenir des droits qui semblent pourtant logiques en 2018 ! Comment peut-on demander à des élèves qui ont fait toutes leurs études en breton de passer les épreuves du bac ou du brevet dans une autre langue ? Tout cela n’est pas sérieux…

La vraie question soulevée par ces deux mobilisations c’est de savoir quand est-ce que nous pourrons décider en Bretagne du statut que doit avoir la langue bretonne ? Car si ces jeunes élèves doivent désobéir et prendre le risque de rater une partie de leurs études pour que leurs droits soient respectés, c’est bien qu’il y a un problème… Si les lois ne correspondent pas à la réalité de la Bretagne il faudra les changer pour avoir un statut d’officialité en Bretagne, de Brest à Clisson.

En attendant pour notre part nous sommes complètement sidérés du silence total observé par les syndicats enseignants en Bretagne sur ces revendications…

Félicitons donc la jeunesse qui nous montre la voie de la désobéissance pour gagner nos droits ! Et apprêtons nous à descendre dans la rue à ses cotés pour affirmer notre droit à décider dans quelle langue nous voulons pouvoir faire nos études de la maternelle à l’université en Bretagne !

Ha dont a ray Gwengamp da vezañ kêrbenn ar manifestadegou er sizhunvezhioù da zont ? Ouzhpenn d’an emgaviou roet gant implidi/impliajadezed an ti-gwilioudiñ e ro ar  skolioù Diwan bodet dindan anv “emglev Plijidi” emgav deoc’h d’ar Merc’her 4 a viz Gouere.

Daoust d’ar pezh a glever amañ hag a-hont,  komzoù toull, koulzadoù jestraouiñ dilennidi zo e parlamant Pariz na cheñchont netra war an dachenn evit ar skolioù dre soubidigezh lakaet diaes gant cheñchamant dezverkoù ar c’hevratoù sikouret.

N’ouzer ket evit poent ha manifoù all a vo e Breizh d’an devezh se met arru eo poazh an dregeriz gant an diouer a youl da stourm zo gant tud zo, na vo a-raokadenn ebet ma chomomp da ruzañ didrabas dindan heol tomm an hañvezh o kregiñ !

Poent eo da dud zo kompren ez eus da vat deus skoliou en arvar da chom hep digeriñ hep diskoulm pleustrek ebet er sizhunvezhioù da zont evit ar postoù na dennont ket deus ar c’helenn da skouer.

Ar c’hoant meump da vezañ trec’h ha da gas hor bugale e skolioù az a en-dro evel ar re all e distro-skol miz Gwengolo ha faot a ra deomp  gwelet rouedad ar skolioù Diwan o vont war astenn er vro a-bezh. Evel meump c’hoant e c’hellfe al liseidi tremen kement arnodenn a fell dezhe en o yezh skol.

N’eo ket en ur chom hep kemer hent ar stourm en dro e teufomp a-benn d’en ober.

Pa vez ar vretoned oc’h vont war-raok asambles ez a war souz ar gouarnamant gall ! War a seblant n’eus nemet difennerien ar brezhoneg n’o deus ket komprenet se !

Tennomp kentel deus kiladennou ar stad diwar-benn an tennañ treizh, ar mengleuzioù, an aerborzh ha nevez zo diwar-benn gwiliouderezh Gwengamp ! Ar stourmou se n’int ket bet gounezet en ur gas lizhiri pe en ur stlejal evel naered dirak kannaded Pariz…

M’emaoc’h a-du ganeomp deuit d’ar Merc’her 4 a viz Gouere e Gwengamp. Hent-all dalc’hit da lipat treid lous ar re o deus gwerzhet o ene da bariz hag a glask reizhabegiñ o c’hadorig dic’halloud en ur gas lizhiri diefed da brezidant republik ar Frañs.

Pep hini zo lib’ !

Kredomp stourm, kredomp bezañ trec’h !

Kerent skoliou Diwan bro-dreger deus an tu-kleiz dizalc’hour.

Sed aze galv emglev Plijidi :

N’eus bet araokadenn splann ebet abaoe m’eo bet kroget stourm Diwan e miz Gwengolo 2017. Emañ fin ar bloavezh-skol o tostaat. Poent eo deomp aozañ an distro-skol a zeu.

Skolaerien, ASEM, skolidi, tud ar vugale, mignoned Diwan, deuit niverus dirak isprefeti Gwengamp d’ar Merc’her 04 a viz Gouere da 10e30 evit diskouez e chomomp war ziwall betek kaout un dazont padus evit rouedad Diwan. Betek an trec’h !

Pemzek lisead kalonek o deus kredet tremen o arnodenn matematikou e brezhoneg da zevezh ar bacho evit an dañvez-se.

Goulenn a reont ma vo doujet ouzh o gwir d’ober gant hor yezh evit al lodenn se deus ar bachelouriezh evel ma vez graet e akademiezh Bourdel gant o c’henseurted deus hanternoz Bro-Euskal.

Graet o deus o soñj goude bezañ prederiet mat. Kemeret  o deus risklou gant brokusted hag entan ar yaouankiz.

Hiziv c’hoazh n’ouzomp ket hag asantet e vo gant ar rektorelezh  e vefe difaziet o c’hopiennou, dav eo kenderc’hel d’ober trouz ha dreist-holl rediañ sindikalourien an deskadurezh da embann o soñj a-zivout an azgoulenn reizh-se.

Da c’hortoz e weler mat o deus roet al liseidi disuj ur gentelig da zifennourien Breizh en ur implij doareou kehentiñ a vremañ evel Facebook live ha Twitter evel m’o deus degaset d’hor soñj eo arabat ankouaat ar ger-stur : “Ne ‘teuimp ket a-benn d’en em zieubiñ hep disentiñ“.

Dañvez-preder zo aze evit hon dilennidi a vez atav ken sentus dirak o mistri e Pariz, da c’hortoz ma vo paotred ha merc’hed yaouank all o rentañ o c’hopiennou prederouriezh e yezh ar vro !

Evit klozañ e embannomp skrid al liseidi en e-bezh :

O c’houzout mat ar pezh a reomp ha goude bezañ bet klasket gant kement amoug a zo da lakaat hor gwirioù hag hor goulenn da dalvezout,

En anv ar remziadoù da zont,

Ne c’hallomp ket chom hep ober un dra bennak.

Ni : Luca Rault, Tangi Ar Rouzo, Ismael Morvan hag izili all ar c’henstroll « Bak e brezhoneg », a zibab tremen arnodenn matematikoù ar vachelouriezh en brezhoneg ar bloaz-mañ.

Digarezioù pleustrek ha poellek a zo evit displegañ dibab an danvez : an niver a reizherien brezhoneger barrek war ar matematikoù a zo bras a-walc’h evit kaout ur reizhadenn just.

Emskiant deus pouez an dibab-se, hon eus dibabet, e fin hor c’hursus dre soubidigezh, ober ar pezh a sonjemp ha lakaat hor ober da vont gant hor mennozhioù. Abalamour da se hon eus dibabet tremen an arnodenn matematikoù gant ar yezh a implijomp en danvez-se abaoe 15 vloaz. Ar c’helenn-se a zo disoc’h strivoù kelennerien ha liseidi. An traoù evel m’emaint hiziv an deiz, da lâret eo, tremen an arnodenn en galleg, daoust deomp bezañ bet desket en brezhoneg, a zo, evidomp, diboell da vat.

Reishoc’h c’hoazh eo hor stourm pa c’houvezer o deus al liseidi euskarat heuliet ur c’hursus dre soubidigezh gante, ar gwir, abaoe 2012, da dremen an arnodenn matematikoù en o yezh, ouzhpenn d’an arnodenn istor-geografiezh. An diforc’h splann-se a zo direizh kenañ. Keodedourien deus ar memes bro omp, goulenn a reomp kaout ar memes gwirioù, pe vefer euskarad pe breizhad.

Hor yezh, hag a zo bet anavezet e 2011 gant an UNESCO evel en « dañjer bras », a zo gwarezet gant ur garta european peurwiriekaet gant 25 stad. Anavezet ha gwarezet eo hor yezh er vonreizh c’hall evel ul lodenn eus glad Bro-C’hall. Estreget bezañ kelennet pe komzet e rank ur yezh bezañ evit chom bev. Ret eo dezhi kaout he flas er gevredigezh, dre dremen arnodennoù ofisiel en brezhoneg da skouer.

Ar bloaz-mañ a zo evidomp an tremen d’an oad gour. Ar gevredigezh a c’hortoz diouzhimp e vevfemp evel keodedourien kiriek hag a-du gant o zalvoudoù. Se eo ar pezh a reomp.

Setu perak, dre dever keodedad e skrivfomp hor arnodenn matematikoù en brezhoneg. Gant ar gouarnamant an hini eo omp bet rediet d’ober an dra enep lezenn-se, met reizh penn da benn. Spi hon eus e vo broudet evel-se ar stad c’hall da vont e-touesk ar stadoù european all hag e lakao e pleustr an diarbennoù a zo ret evit difenn an talvoudoù a ra deus Bro-C’hall, hervez ar pezh a vez lavaret, bro an Ingalded, ar Vreudeuriezh ha dreist-holl, bro ar Frankiz.

Setu ma pedomp pep hini ac’hanoc’h da souten ac’hanomp !

Aujourd’hui, une quinzaine d’élèves du Lycée Diwan de Carhaix ont passé une épreuve du baccalauréat en breton, malgré l’interdiction. Après avoir fait tout leur cursus scolaire en langue bretonne, ils réclament dans un premier temps le droit de pouvoir passer l’épreuve de mathématiques du baccalauréat dans leur langue. Comme c’est le cas au Pays Basque.

Depuis ce matin, en plus du stress du baccalauréat, une quinzaine d’élèves sont aussi dans l’inconnu concernant la correction de leurs copies… Ils viennent en effet de passer l’épreuve de mathématiques en breton, malgré l’interdiction ! La désobéissance était en effet la dernière option pour ces lycéennes et lycéens du Lycée Diwan à Carhaix…

Le bac en breton réclamé depuis plusieurs années

Le comité “Bak e brezhoneg” a été créé il y a deux ans pour amplifier le mouvement qui se profilait depuis plusieurs années à l’approche du baccalauréat. Des élèves ont ainsi régulièrement tenté de dialoguer avec l’Académie et l’État Français, mais la revendication du bac en breton leur a toujours été refusée.

Seule l’épreuve d’histoire-géographie peut aujourd’hui se passer en breton. Alors même que le système de Diwan est l’apprentissage par immersion, c’est-à-dire tout en breton, des matières comme les mathématiques ou la philosophie ne peuvent être passées qu’en français au baccalauréat ! Les élèves de Diwan ont pourtant été formés dans ces matières essentiellement en langue bretonne…

En 2017, le comité “Bak e brezhoneg” lançait une pétition qui recueillait plus de 3500 signatures. Un rassemblement avait également lieu dans les rues de Carhaix au mois de mai 2018. Mais le rectorat s’oppose toujours catégoriquement au bac en langue bretonne !

Possible au Pays basque et pas en Bretagne ?

Les élèves du Lycée Diwan de Carhaix ne comprennent pas qu’on leur interdise de passer certaines épreuves en langue bretonne alors que leurs camarades basques peuvent le faire dans leur langue. Cette différence de traitement est complètement incohérente…

C’est depuis 2012 que les élèves du cursus immersif basque (semblable à Diwan) peuvent en effet passer l’épreuve de mathématique en basque ! Qu’est ce qui empêche de faire la même chose en Bretagne ?

Prendre des risques pour gagner

Les membres du comité “Bak e brezhoneg” ont bien réfléchi avant de décider de passer l’épreuve des mathématiques en breton. S’ils ont choisit cette matière, c’est justement parce qu’ils savent qu’il existe suffisamment de correcteurs pour s’occuper de leurs copies. Techniquement, il n’y a donc aucun frein au bac en breton.

Plutôt que de rester dans l’inaction et d’attendre un dialogue qui ne vient pas ou qui ne réponds pas à leurs justes demandes, ils ont pris le risque de désobéir pour gagner ce droit. Mais ce risque passe aussi par une éventuelle note “zéro” alors qu’ils ont des coefficients de 5 ou même de 8 pour certain·e·s…

Un soutien total nécessaire pour obtenir le bac en breton

On ne change pas la société sans prendre de risques et sans désobéir à des lois injustes. Les élèves du Lycée Diwan l’ont bien compris. Nous avons maintenant toutes et tous la responsabilité de les soutenir dans leur démarche : nous devons exiger immédiatement du rectorat que les copies des élèves du Lycée Diwan soient corrigées. Nous devons également exiger des syndicats d’enseignants et des élu·e·s locaux de s’engager concrètement pour les soutenir et pour régler la question du bac en breton pour l’année prochaine.

Facebook Live de la conférence de presse du comité “Bak e brezhoneg” :

An emvod o kregiñ ! La réunion commence

Publiée par Bak e Brezhoneg sur Vendredi 22 juin 2018

Goude afer Fañch e miz Mae 2017 ha nac’het dezhañ e vije skrivet e anv-bihan gant an dildenn evel ma vez dleet e teu un hevelep droukziforc’h hiziv eus tu ar velestradurezh c’hall. Goude nac’hadenn implij al lizherenn vrezhonek « ñ » e vez nac’het bremañ gant ar velestradurezh c’hall implijout al lizherenn ken mil implijet e brezhoneg : ar « c’h ».

Tud Derc’hen, ganet d’an 21 a viz Eost 2107, zo bet nac’het outo gant marilh ar boblañs eus ti-kêr Roazhon skrivañ anv-bihan o mab en un doare reizh, gant ur « c’h » eta. Koulskoude e kaver ar « c’h » forzh pegement en brezhoneg hag abaoe kantvedoù. Pe vije e skritur anvioù lec’h evel Beuzeg ar C’hab e bro Gerne, anvioù familh evel Guivarc’h (ur c’hoarier foot brudet mat), anvioù loened evel ur c’hazh pe ur marc’h ha me oar me.

Ar gevredigezh Skoazell Vreizh a sikour familh tud Fañch gant e brosez, war dachenn ar justiz hag hini an arc’hant, zo bet e darempred gant ti-kêr Roazhon evit gouzout hirroc’h war an afer, goude bezañ goulennet diganti sikour tud Derc’hen ivez. Charlie Grall, prezidant ar gevredigezh, a embann er gazetenn Ouest-France eo bet kelaouet servijoù ar vaerez Nathalie Appéré. Fenoz en deus embannet Marc Hervé, eil-maer e karg eus an aferioù melestradurel, e yelo e darempred gant Ministrerezh ar Justiz evit ma vije cheñchet al lezenn. Gwelet ‘vo.

Da c’hortoz o deus ranket tud Derc’hen skrivañ anv o mab « Derchen » hag int bet lavaret ne vije ket tu cheñch. Da welet eta.

A-dost e heuliimp an afer-se hag e vez galvet ganimp ober ar muiañ a drouz ar gwellañ evit ma vo kehentet gant neb a garo war an afer-se :, en ur skignañ ar pennadoù embannet war an afer-se, en ur skignañ foto ar « C’H » war ar genrouedad, ar rouedadoù sokial, er straedoù, war ar mogerioù, en ur vont e darempred gant an deputeed evit ma vo cheñchet al lezenn, en ur aozañ bodadegoù…

Goulennomp groñs e vije cheñchet al lezenn dismegañsus-se ha vir ouzh ar brezhoneg bezañ implijet en un doare reizh !

Goulennomp groñs e vije ur stadud kenofisiel gant ar brezhoneg, ar stadud nemetañ a roio ur plas reizh d’hor yezh er gevredigezh a-vremañ, er vuhez pemdeziek !

Sikour a c’hellit Skoazell Vreizh en ur reiñ arc’hant. Pep euro a gont !

www.skoazell-vreizh.bzh

[Mise à jour le 23/01/18 à 19h30]

Après l’affaire autour du prénom Fañch au mois de mai 2017, voilà que l’on apprends aujourd’hui par Ouest-France qu’un autre prénom breton a également été interdit… l’administration française n’a décidément pas fini de nous surprendre !

Les parents du petit Derc’hen, né le 21 août dernier, se sont en effet vu interdire d’orthographier correctement le prénom de leur fils lors de la déclaration de naissance à la mairie de Rennes.
Le motif invoqué ? L’apostrophe (le « skrab » en breton) présent dans la lettre « C’H » de Derc’hen… ! La lettre « C’H » est pourtant présente dans beaucoup de mots en langue bretonne, mais également dans des prénoms bretons ou même de noms de famille.

L’association Skoazell Vreizh, qui soutient financièrement la famille du petit Fañch, en justice à cause de l’interdiction de la lettre « Ñ » (le « N tilde »), a contacté la mairie de Rennes immédiatement pour en savoir plus. Le président de l’association, Charlie Grall, nous indique dans l’article de Ouest-France que les services de la maire Nathalie Appéré ont été alertés et qu’ils apporteront des explications dans « les meilleurs délais ». Des explications données ce soir-même où Marc Hervé, adjoint en charge des affaires administratives, dit vouloir prendre contact avec le ministère de la Justice afin de faire évoluer la législation. Dont acte.

Toujours est-il que les parents du petit Derc’hen (qui avaient depuis longtemps dans l’idée de donner ce prénom à leur enfant) ont été obligés d’orthographier « Derchen »… et que le recours dont leur avait parlé la mairie s’avèrerait en fait impossible !

Nous resterons vigilants sur l’affaire « Derc’hen » comme sur celle de « Fañch » et appelons à communiquer sur cette affaire par tous les moyens possibles en diffusant les articles concernant l’affaire, en mettant la photo du « C’H » en photo de profil sur les réseaux sociaux, en contactant la mairie de rennes pour avoir des explications, …

Demandons à changer ces lois bafouant le respect d’un usage correct de la langue bretonne. Et exigeons l’officialisation de la langue bretonne, seule à même de garantir un usage normatif de la langue bretonne dans notre société.

Brezhoneg yezh ofisiel !
Langue bretonne officielle !

Vous pouvez soutenir l’association Skoazell Vreizh en faisant un don en ligne :
www.skoazell-vreizh.bzh

E miz Du eo bet dibabet gant Skoazell Vreizh reiñ lañs d’ur c’houlzad evit sikour tiegezh Fañch a vez nac’het outañ skrivañ mat anv e vabig. Kaset e vez an afer war-raok gant leun a startijenn ha spi.

Savet ez eus bet un destenn vrezhonek ha gallek evit displegañ an afer, reiñ hor soñj diwar-he-fenn, ha gervel d’an donezoù evit harpañ tud Fañch gant ar frejoù justis koustus ma z’int.

50000 trakt zo bet moullet da c’houde ganimp hag e tasparzhomp anezhe dre departamantoù. Un den zo e-karg eus an dasparzhañ en un departamant. Da lâret eo ret dezhañ kavout tud evit ma vo skipailhoù, pe hienennoù memes, o tasparzhañ an traktoù e pep korn un departamant pe vije kêrioù bras pe parrezioù bihan. Mont da daremprediñ an dud war ar marc’hadoù a ranker ober, lezel traktoù er stalioù pe er c’hevredigezhioù tomm o c’halon ouzh ar brezhoneg ivez. Hag ez eus kalzig er vro! Pa vez un digarez bennak en ur gumun ez eomp ivez : saloñsoù al levrioù da skouer (reoù Karaez pe Plistin).Emvodoù foran pe emvodoù kelaouiñ zo bet savet ivez evit kelaouiñ ar mediaoù just a-walc’h ha brasaat al labour kaset a-benn war an dachenn.

Ul labour war ar genrouedad a vez graet ivez evel just. Dre ar rouedad sokial gant Facebook ha Twitter e vez roet d’an dud da c’houzout ez eus ur c’houlzad souten. Hol lec’hienn internet divyezhek  zo bet reneveset n’eus ket pell zo ivez hag a-drugarez dezhañ e c’heller reiñ arc’hant war-eeun gant al lec’hienn. Pe vije sammadoù bras pe bihan-tout. Ma fell deoc’h harpañ Skoazell Vreizh klikit war : http://www.skoazell-vreizh.bzh/donezon.html

War an dachenn e weler eo dedennet ar gazetennerien gant an afer. Pe ‘vije reoù ar skinwel, ar skingomz pe ar c’hazetennoù. Pe ‘vije ar mediaoù gallek pe brezhonek. Kurius int e savfe kement a reuz evit ul lizherenn. Komprenet o deus mat-tre d’am meno en em santfe Yann brezhoneger taget da vat gant seurt dismegañs a-berzh ar Stad C’hall. Komprenet o deus ivez eo prest tud Fañch da vont betek penn an afer gant sikour Skoazell Vreizh ha sikour ul luskad a-dreñv dimp ivez. Just a-walc’h e gav darn vrasañ eus an dud dismegansus penn-da-benn dibab lez-varn Kemper. A-du krenn int evit ma vije aotreet an dildenn war an “n”. Sevel a reont a-du ivez pa vez lakaet ar gaoz war stat ud ar brezhoneg met n’o deus ket alies graet al liamm etre disoc’h barnadenn al lez-varn ha stadud ar yezh just a-walc’h. Abalamour d’an dra-se eo pouezus-meurbet koulzad Skoazell Vreizh, ha youl tud Fañch evel just. Klask lakaat ‘ba penn an dud e ranker kaout ur stadud evit hor yezh, brezhoneg ofisiel, en ur eskemm gante, displegañ ar perak hag ar penaos. Dedennus eo peogwir darn vrasañ eus ar vretoned a vez kejet oute, ar mediaoù gallek en o zouesk, n’int ket emskiant-tre eus statud ar brezhoneg.

Tud zo a gav dezho a-wechoù eo dister an afer, perak stourm evit lakaat un dildenn war un “n” ? N’eus ket nemet reiñ un anv-bihan all d’ar paotrig emeze, pe c’hoazh ez eus traoù pouezusoc’h, pe gwasoc’h pa glever tud zo lavar dimp eo al lezenn ha mat pell zo. Ur wech ouzhpenn e c’heller tabutal gant an dud-se war implij ar brezhoneg, he statud hag he flas er gevredigezh.N’int ket a-du marteze a-walc’h met tro o do d’en em soñjal un tamm bihan war ar brezhoneg “a-drugarez” d’an afer-se, a-drugarez d’hol labourig war an dachenn ivez. Kendrec’hiñ an dud eo ar pouezusañ evit bezañ trec’h met n’eo ket aes bepred, anat eo.

Fest-Deiz Skoazell Vreizh e Gwengamp

Komiteoù lec’hel o deus azozet abadennoù souten evel e Bro Dreger. Ur fest-deiz a zo bet savet e Gwengamp e deroù miz Du. Ur c’hant den bennaket zo deuet da embann o souten da Skoazell Vreizh. Un abadenn ha ne vije ket bet tu kaout hep an arzourien a faot dimp trugarekaat evel just. An daoud a ziv blac’h: Anaïs Leroux ha Patricia Gayic, eus Treger,, un triad a sonerien yaouank-tout eus Lannuon, Laviell-Pungier-Foltête ha Youen Peron hag e gomperien, eus Louaneg. Ur gwir souten o deus degaset an arvesterien : brokus-mat eo bet an dud zo deuet en ur lakaat sammadoù n’int ket dister er c’hefig mont en-barzh. Ur skipailhig a dud a youl-vat he deus labouret mat-tre ivez a-raok, e-pad ha goude an darvoud. Plijus-tre an aergelc’h ha frealzus evit an dazont war un dro. Frealzus peogwir e tiskouez ez eus c’hoazh tud prest da grog e-barzh pa vez dleet evit stourm, hag er gevredigezh a-vremañ n’eo ket anat ken, pell ac’hann siwazh. Frealzus peogwir e tiskouez ivez e teu an dud d’un abadenn bennak evit souten ar stourm evit hor yezh, tud yaouank ha koshoc’h mesk-ha-mesk. Mersi bras ivez evit da greizenn sevenadurel Gwengamp evit bezañ degemeret ac’hanomp. A-bouez bras eo kaout ul lec’h e mod-se evit en em vodañ, lakaat ar yezh da vevañ, an energiezhioù da virviñ hag ar stourm er vro da genderc’hel.

Ar ganerezedLeRoux/Gayic

Ma weler mat e chom oberenn Skoazell Vreizh bev-mat ‘ba penn tud zo n’eo ket anavezet e giz ma vez dleet. Abalamour da betra ?

Skoazell Vreizh zo bet krouet e 1969, un hanter c’hantved zo. Anavezet eo mat gant rummad ar stourmerien a-us da 40 vloaz lakaomp. Bev mat eo ar c’hengred e Breizh c’hoazh pa vez gervel sikour digant an dud e respontont. Gwelet e vez mat ur wech ouzhpenn gant afer Fañch. Prest eo an dud da harpañ Skoazell Vreizh, memes ma n’eo ket bet goulennet diganimp abaoe ur frapadig.Hag an dra-se zo a-bouez-kenañ.

Met ret eo da Skoazell Vreizh lakaat ar rummadoù yaouankoc’h da c’houzout eus al labour zo bet savet abaoe hanterkant vloaz. Rankout a reomp d’am meno bezañ muioc’h anavezet gant ar re yaouank. Skoazell Vreizh zo un elfenn a-bouez eus istor ar stourm e Breizh, eus istor ar c’hengred er vro. Penaos e c’hellfe ar stourmerien yaouank hiziv-an-deiz chom hep gouzout un tamm eus istor o bro ? Deomp-ni da embarzhiñ anezho e-barzh koulzadoù-mañ-koulzadoù, abadennoù-mañ-abadennoù. Deomp-ni da dreuzkas al labour mil a-bouez zo bet krouet araozomp d’ar rummadoù a zeuio war hol lec’h. Rak n’eo ket sur e chomo didrabas ar re a stourmo c’hoazh evit gwirioù ar vretoned gant ar justis c’hall. Ezhomm ‘vo e-pad pell ‘m eus aon eus sikour Skoazell Vreizh c’hoazh.

Bezañ muioc’h anavezet er-maez eus metoù ar stourmerien,anat eo. Gwelet e vez mat er mare-mañ war an dachenn. Piv a oar piv omp? Pas ur bern tud me lâr deoc’h.

Gwir eo eo cheñchet ar mod da stourm e Breizh abaoe un dek vloaz bennaket hag an dud sikouret ganimp war un dro. N’eus ket ken a brizonidi bolitikel, a gwel ha se, n’eus ket ken a stourm armet, n’eus ket ken a abadennoù un tamm dreistordinal evit stourm an adunvanedigezh. Neuze n’eo ket lakaet Skoazell Vreizh kement war-wel hag e veze araok. Daoust da se e kendalc’homp hol labour skoazell pa vez dleet hag e refomp ken pell hag e rankfomp.

Fabris Cadou

Bloaz zo bremañ ez ae Martial Menard kuit deus ar bed-mañ. Kalz re abred. E labour ramzel evit ma c’hello ar rummadoù da zont ober bemdez gant hor yezh zo talvoudus c’hoazh ha bev e chomo labour Martial peogwir e c’hell pep hini ac’hanomp ober sur striv bemdez da lakaat hor brezhoneg da vevañ e sonadeg bedel ar yezhoù.

Ne zisoñjomp ket ster politikel e vuhez gouestlet d’hor yezh met ivez da donkad broadel pobl Breizh hag a ranko kavout hent he frankiz dre ar stourm.

Bloaz goude ne zisoñjomp ket e vousc’hoarzh, e fent, an den brokus a oa, digor dalc’hmat da c’houlennoù ar yaouankiz.

Saludiñ a reomp eñvorenn ar stourmer hag ar brezhoneger en ur embann en dro un atersadenn bet graet gant Gwagenn TV diwar-benn ar geriadur en doa lakaet da zont maez e 2013. Kentel hag awen zo da dennañ evit pep breizhad kar-e-yezh en e gomzoù bloaz goude hag evit pell c’hoazh.