Tag

#BrevedEBrezhoneg

Browsing

D’an 20 a viz Even e oa bet dalc’het ur vanif e Lannuon evit ar genskoazell gant ar repuidi. Evel e lec’hioù all e Breizh e oa bet manifestet diwar atizh ur strollad lec’hel a zoug ar stourm a genskoazell gant an dud dibaper abaoe bloavezhioù e Lannuon ha tro-dro. Tro 150 den o doa dibunet betek an isprefeti da c’houlenn diskoulmoù evit ma vefe graet war-dro ar repuidi en un doare dereat gant ar servijoù Stad.

Kalzig a dregeriz a ro bod d’an dud yaouank dibaber , erru nevez zo er vro, a-bep zeurt traoù pleustrek a reont evit ar repuidi yaouank. Lod a zo strollet e-kichen Benac’h ha Louergad en ur framm anvet “Kengred” . Sed aze ar brezegenn distaget gante devezh ar vanif hag e brezhoneg mar-plij :

Salud kengret deoc’h holl. Gant ar CSSP Lannuon ez a ar strollad Kengred da azgoulenn ur wech ouzhpenn ar gwirioù diazez evit ar re dibaper ha lemel kuit da viken al lezennoù gouennelour ha direizh ma rankont talañ oute bemdez.
Krouet e oa bet ar strollad Kengred bloaz ‘zo kostez Benac’h evit aozañ ar genskoazell hag ar bod evit ar repuidi. Degemer a reomp 8 den yaouank hag ur familh evit poent. Ur bod kengret eo ha n’eo ket sikouret tamm ‘bet gant ar servijoù ofisiel siwazh. Evit ‘pezh a sell deus ar re yaouank eo tud hag a zo bet skarzhet deus servijoù an departamant pa oant minor ha lakaet b’ar straed diouzhtu, hañv-goañv ne vern, daoust d’an holl lezennoù etrebroadel evit gwareziñ ar vugale. An departamant gwasañ eo hini aodoù an arvor diwar ar pemp deus Breizh evit lakaat e pleustr lezennoù gouennelour ar Stad. Gouennelouriezh eo sûr ha n’eo ket un dra all . Bro C’hall n’he deus ket gouzañvet gwelet he impalaeriezh o vont da get, daoust ma chom takennoù strewet a gleiz hag a zehoù er bed, an Domoù hag an Tomoù e-giz ma lâront, ha pa n’eo ket rannvroioù evel amañ e Breizh da skouer. Kroget e oa an istor trevadenniñ-se da vare ar sklaverezh da bourveziañ an drevadennourien en tu all d’ar mor e menajoù kotoñs ha sukr, ha cheñchet e oa e stumm pa oa bet difennet ar c’henwerzh sklaved o rediañ anezho da labourat en o bro evit ar c’hallaoued a veve du-hont, ne oa ket achu ar c’houlzad mañ neuze goude ma oa bet dieubet ar broioù. Ha bremañ o deus lakaet un anv all, « les politiques migratoires » ‘giz ma lâront. Hiziv an deiz e vez tamallet gant gwir abeg ar ouennelouriezh voutin hag un dra vat eo, ha rankout a reomp-ni reiñ da c’hoût d’an holl ar pezh a ra Bro C’hall da geñver ar repuidi, ur stad hag a lak da grediñ d’an holl ha mamm-bro ar gwirioù mab den e vije, padal eo hini en deus embannet anezho hep o lakaat e pleustr gwech ebet.
Betek bremañ, evit kaout un emgav e prefeti Sant Brieg evit an aotre-annez, e oa ret kaout internet d’ar sul noz etre hanternoz ha pemp eur beure, peadra da digalonekaat kalzig a dud dija. Hag abaoe an enkeañ o deus cheñchet ar reolennoù hep kelaouiñ den ebet. Ret eo kas ur mail gant an teuliad da servijoù an estrenien ha gortoz ur respont dioute da reiñ un deziad evit un emgav evit studiañ o gwirioù. Ha n’eo ket achu c’hoazh, rak peurbadel eo ideologiezh sklavour an impalaer, ha lakaet o deus koñdisionoù labour ma vank micherourien evite. Sed ‘aze penaos ne vo ket possubl evit ur repuad da gaout paperioù ma n’eus ket c’hoant da vezañ toer , pe mañsoner, pe souder ha me oar me ! O marc’had a reont koulz lâret ! Ha daoust hag eñ eo ar memes-tra evit an europeaniz wenn hag a fell dezhe fouetañ bro ? Tamm ebet evel-just ! Digor bras eo an harzhoù evidomp, deomp-ni eo ar bed rak hon gouarnamañtoù eo a ra ar reolennoù !
E Breizh, hervez kont, e vije tud dilennet e Roazhon . Da betra servijont ? Kit da c’hoût ! N’o deus ket barregezh ebet war bouez ar re a zo bet aotret gant Pariz ha n’eus ket den ebet dioute evit azgoulenn barregezhioù ledanoc’h, evit an degemer hag ar genskoazell evit ar repuidi da skouer, ha n’eo ket an intrudu a ra diouer amañ koulskoude gant ma vez strolladoù kengret un tamm pep-lec’h war ar pemp departamant. Ar vretoned o-unan a aoz an degemer-se hep tamm sikour ebet eus perzh ar frammoù ofisiel. An degemer e Breizh a zo ennomp a viskoazh ha da viken, ur plas a zo deus taol evit ar repuad, an estren, ne vez ket dispartiet an dud da geñver o orin amañ. Gant ma pado ! Ha koulskoude, ar re a blijfe dezho bezañ dilennet en-dro ‘benn bloaz ‘ba Roazhon ne soñjont ket e-giz-se. Gwelloc’h eo dezho ober o seizh gwellañ evit desachañ renkadoù sokial krenn pe uhel, gwenn evel-just, en ur brofañ dezho ur bern traoù hag a goust milionnoù ha milionoù, an LGV da skouer, un aerborzh dec’h, ar 5G warc’hoazh hag all hag all… Ar milionnoù-se a c’hallje servij da aozañ un degemer dereat, ur youl da bareañ ar gloazadennoù-kozh deus an amzer-dremenet gouennelour, hag ur wir genskoazell ouzh ar vretoned-nevez-mañ . Ne c’houlennont ket al loar, pell ac’hann, met ar gwir da gregiñ e barzh ur vuhez nevez ha disoursi, pell deus o broioù drastet gant an nevez-trevadennouriezh, ar gevalaouriezh, ar pennoù bras gwerzhet d’ar C’hornog, ar baourentez, ar brezelioù, ar cheñchamant hin hag all…

Amañ e kendrec’homp hon bugale da vont da dizoloiñ ar bed. Perak n’o defe ket ar gwir ar re deus ar c’hevandirioù all ? Peogwir en em sant ar C’hornog uheloc’h eget e drevadennoù kozh evel-just. An ingalded ne dalv ket man-ebet ‘ba genoù hon fennoù-bras. Gwelloc’h eo dezhe sevel mogerioù, ober deus Europa ur c’heñvlec’h !
Setu perak e savomp mil gwech war’n ugent a-du gant ar CSSP, int hag a stourm abaoe ken pell dija evit ar justis, ar c’hengred etre ar pobloù, hag evit reiñ gwirioù evit an holl dud dibaper koulz ha lemel kuit ar bevennoù.
Evit Breizh digor e barzh ur bed hep bevennoù, roomp lamm d’ar ouennelouriezh-stad.
Kengred gant ar re dibaper !” 

Setu amañ un destenn c’halv bet skrivet gant labourerien ha labourerezed Diwan Bro-Naoned evit harz-labour ar 5 a viz Kerzu. A-enep adreizh al leveoù eo evel just, met ivez evit ar brezhoneg gant ar pal kas ul lusk nevez, gant ur sav-poent lec’hel koulz ha war Vreizh a-bezh :

Ar fulor a sav !

Frankizouriezh.

Goude ur bloavezh stourm e jiletennoù melen e-keñver priz ar vuhez eo deuet a-benn ar gouarnamant da adlañsañ an emsav sokial gant e adreizh sistem al leveoù. A-dreñv ar c’heriaoueg digomprenus, « âge pivot », « système universel », « retraites à point », eo sklaer pal ar gouarnamant : digreskiñ al leveoù, dre m’eo bet embannet sklaer ne vo ket lakaet muioc’h a arc’hant enno ken (14% eus ar PDK) pa gresk niver ar retreidi, met ivez lakaat ac’hanomp da labourat pelloc’h evit tizhout ul leve leun, ha neuze kas al labourerezed/ien a c’hell da espern arc’hant a-hed o buhez. Dizingalderioù brasoc’h c’hoazh ! Ur giladenn sokial ouzhpenn ! Ha gevier adarre pa vez lavaret deomp ne chom ket arc’hant ken goude bezañ tennet an ISF pe pa vez lakaet arc’hant forzh pegement er polis pe en arme.

Taget omp a bep tu !

Hag ar fulor a sav ivez en hor skolioù brezhonek a-enep d’an aotrou Blanquer hag e dagadennoù a-enep hor yezhoù. Gevier a vez livet gantañ ingal. Arnodenn ebet ken e brezhoneg pa c’houlenne liseidi diwan kaout muioc’h, emglevioù Stad-rannvro n’int ket doujet dreist-holl amañ e Liger-Atlantel e-keñver kevratiñ ar c’hlasadoù pe digeriñ skolioù divyezhek, diskleriadennoù a-enep d’an deskadurezh dre soubidigezh, nac’het d’hor bugale kaout anvioù brezhonek abalamour d’un Ñ… Ar memes sell frankizour zo a-dreñv o c’homzoù hag o adreizhoù : ar brezhoneg ne glot ket gant ar « startup nation », bec’h d’ar brezhoneg ha bevet ar saozneg. Ne glot ket kennebeut ar brezhoneg gant sell broadelour ar gouarnamant hag e vinistr an deskadurezh : triliv e pep lec’h, ar marseillaise, kartenn bro frañs er salioù klas, ha bec’h d’ar brezhoneg. En em vodet eo bet difennerien yezhoù ar Stad c’hall er c’henstroll en deus manifestet d’an 30 a viz Du dirak ministrerezh an deskadurezh. N’eo ket trawalc’h ha dav vo deomp stourm amañ ivez evit lakat ar Stad da blegañ :

– Ur statud publik lec’hel evit Diwan

– An holl arnodennoù (bacho, breved) e brezhoneg

– Hentennoù divyezhek digoret diouzhtu pa vez savet ar goulenn

– 3 eurvezh brezhoneg kinniget d’an holl skolidi

– Ur steuñv stummañ evit dont a-benn da dizhout ar pal-mañ

– Muioc’h a bostoù er genstrivadeg, ur C’HAPES e brezhoneg nemetken

Kenliammañ ar stourmoù.

Un harz-labour hollek evel ne oa ket bet abaoe pell zo bet galvet neuze d’ar 5 a viz Kerzu, gant sindikadoù Pariz. Ma ne gredomp ket en o strategiezh un devezh harz labour bep daou viz a-benn cheñch penn d’ar vazh e seblant pouezus deomp lakaat hon azgoulennoù da vezañ klevet ha gwelet. O liammañ ar fulor a sav en ospitalioù, e-touez ar cheminaou.ez.ed, er skolioù, gant ur jiletenn melenn pe glas, pe evit ar brezhoneg e vimp kreñvoc’h, ma teuomp a benn d’en em aozañ etrezomp. Dav eo deomp kas ur preder war-raok diouzhtu war an doareoù hon eus c’hoant lakaat e pleustr evit ma vefe padus ha kas ar stourm da benn.

A-enep adreizh al leveoù e rankomp mont da vanifestiñ d’ar Yaou 5 a viz Kerzu da 10e30 er melezour dour en Naoned, met ivez e rankomp kemer perzh e emvod-meur an deskadurezh hag en emvod-meur etremicherel a vo dalc’het goude ar vanifestadeg. Evit ar brezhoneg eo ret deomp en em aozañ gant hor c’henlabourerezed.ien en hor skolioù evit en em aozañ ha sevel strolladoù stourm lec’hel evit ar brezhoneg.

En harz-labour d’ar 5/12 ha da heul.

Betek an trec’h !

Gant ar rektordi ez eus bet kaset ensellerien da vare an difaziadennoù war ar skiantoù. D’an 29 a viz Even e oa bet embannet war un ton bras e oa bet 80 skolajiad·ez o tremen an danvez-se e brezhoneg. An ensellerien a zo bet kaset neuze evit gwiriañ ne vefe reizhet kopienn ebet a vefe bet skrivet e brezhoneg !

Difaziadennoù ar vreved a oa hiziv. Evel bep bloaz e vez aozet bodadoù disheñvel evit pep danvez : matematikoù, istor-douaroniezh, skiantoù, etc. Ar bloaz-mañ avat ez eus bet kaset ensellerien gant ar rektordi evit gwiriañ un danvez hepken : ar skiantoù.

N’eo ket dre zegouezh eo bet dibabet evezhiañ an danvez-se, rak d’an 29 a viz Even o doa embannet skolajidi o doa tremenet arnodenn ar skiantoù e brezhoneg. Tro-dro da 80 skolajiad·ez eus meur a skolaj Diwan o doa disentet ha graet evel kamaladed Bro-Euskadi e 2017. Kopiennoù an euskariz a oa bet reizhet just a-walc’h evel ma oa displeget e pennad Mediabask.

An ensellerien kaset gant ar rektordi a zo bet kaset da evezhiañ evel ar polis evit mirout ma vefe reizhet ar c’hopiennoù e brezhoneg. Koulskoude e ouier ez eus brezhonegerien e-touez ar re galvet da reizhañ !

Skolajiadezed ha skolajidi o paouez tremen arnodenn ar skiantoù e brezhoneg d’an 29 a viz Even e Gwened.

Brezhonegerien miret outo da reizhañ kopiennoù e brezhoneg !

E-touez ar skipailh a rank reizhañ ar skiantoù ez eus reoù gouest d’en ober evit ar 80 o deus respontet e brezhoneg. Met ar rektordi a nac’h ma vefe graet : setu perak o deus kaset ensellerien da evezhiañ ! Miret e vez neuze d’ar gelennerien en un doare sklaer ma vefe reizhet kopiennoù e brezhoneg…

Perak ne vefe ket posubl ober e Breizh ar pezh a oa bet graet warlene e Bro-Euskadi ? Poent eo d’ar rektordi respont d’ar goulenn-se.

“Gouel d’ar rektordi !”

Stourm al liseidi hag ar skolajidi na ra nemet kregiñ evit ma vefe gounezet ar gwir da dremen ar vachelouriezh hag ar vreved e brezhoneg. Ar sinadeg evit ar “bak e brezhoneg” a zo just a-walc’h o paouez tremen a-us d’an 10.000 sinadur dindan 10 devezh !

War an dachenn e krog ar stourm ivez ha 2 emgav a vo dija ar sizhun-mañ :

  • Manifestadeg e Gwengamp d’ar Merc’her 4 a viz Gouere : emgav da 10e00 dirak an is-prefeti evit kaout un dazont padus evit rouedad skolioù Diwan.
  • Bodadeg “Bak e brezhoneg” e Karaez d’ar Sadorn 7 a viz Gouere : da vare lid 40 vloaz Diwan e vo aozet ivez un darvoud da 12e00 gant liseidi evit ober “Gouel d’ar rektordi” !

Bezomp kengred gant ar yaouankiz a stourm evit gounit gwirioù ! Harpomp al liseidi hag ar skolajidi er straedoù evit diskouez hor gwir da zivizout e peseurt yezh e fell deomp studiañ e Breizh eus ar skol-vamm d’ar skol-veur !

Le rectorat a envoyé des inspecteurs pour vérifier spécifiquement la correction des épreuves de sciences. Rappelons que vendredi 29 juin dernier, environ 80 élèves de plusieurs collèges Diwan avaient décidé de passer cette épreuve en langue bretonne. Les inspecteurs sont donc envoyés pour vérifier que tout ce qui sera écrit en breton ne sera pas corrigé !

Les corrections du brevet ont lieu en ce moment. Comme tous les ans, différents pôles de correction sont organisés pour corriger les différentes matières : mathématiques, histoire-géographie, sciences, etc. Mais cette année, des inspecteurs ont été envoyés par le rectorat pour vérifier une seule de ces matières : les sciences.

Ce n’est pas un hasard, il s’agit de punir les collégien·ne·s qui ont fait savoir le 29 juin qu’ils avaient passé l’épreuve de sciences en breton. Environ 80 élèves des différents collèges Diwan ont en effet désobéis et ont fait comme leurs camarades basques en 2017. Les copies des basques avaient d’ailleurs été corrigées comme nous le rappelle cet article de Mediabask.

Les inspecteurs envoyés par le rectorat sont donc là pour faire la police et empêcher les copies en langue bretonne d’être corrigées. Pourtant certains parlent breton parmi les correcteurs et pourraient donc très bien les corriger !

Des correcteurs bretonnants à qui on interdit de corriger en breton !

Parmi les enseignant·e·s du pôle dédié aux sciences, certain·e·s sont capables de corriger les épreuves des 80 élèves ayant décidés de répondre en breton. Mais le rectorat le refuse et c’est pourquoi ils ont envoyé des inspecteurs faire la police ! Les correcteurs ont donc clairement l’interdiction de corriger les copies en breton…

Pourquoi ce qui avait été possible l’année dernière au Pays Basque n’est pas possible cette année en Bretagne ? Il est temps que le rectorat réponde clairement à cette question.

“Faire la fête au rectorat !”

La mobilisation des collégien·ne·s et des lycéen·ne·s pour le brevet et le bac en breton ne fait que commencer. La pétition pour le bac en breton est d’ailleurs en passe de dépasser les 10.000 signatures en l’espace de 10 jours !

La mobilisation sur le terrain est aussi en train de s’organiser puisque 2 rendez-vous auront lieu cette semaine :

  • Manifestation à Guingamp mercredi 4 juillet : rendez-vous à 10h30 devant la sous-préfecture pour demander une solution durable pour le réseau des écoles Diwan.
  • Rassemblement “Bak e brezhoneg” à Carhaix samedi 7 juillet : à l’occasion des 40 ans de Diwan, un rassemblement de lycéen·ne·s est prévu à 12h00 pour “faire la fête au rectorat” !

Montrons notre solidarité avec la jeunesse qui nous montre la voie de la désobéissance pour gagner nos droits ! Soutenons la dans la rue pour affirmer notre droit à décider dans quelle langue nous voulons pouvoir faire nos études de la maternelle à l’université en Bretagne !

Après les lycéen·ne·s de Diwan qui ont passé le 22 juin l’épreuve de mathématiques en breton au baccalauréat, voilà qu’on apprends qu’un groupe important de collégien·ne·s de plusieurs collèges Diwan ont passé aujourd’hui une épreuve de sciences en langue bretonne, malgré l’interdiction !

Tout comme la semaine dernière avec les lycéennes et lycéens du Lycée Diwan à Carhaix, nous avons reçu une invitation à une conférence de presse pour nous informer qu’un groupe de collégien·ne·s venait de passer une épreuve du brevet en langue bretonne, malgré l’interdiction ! La désobéissance des lycéen·ne·s et le soutien populaire rapide et important qu’ils ont reçu ont donc fait de l’effet et renforcent la motivation de la jeunesse pour que l’on respecte leurs droits.

L’exemple du bac pour les élèves des collèges Diwan

Les collégiens et collégiennes de Diwan ont pu prendre exemple sur les élèves du Lycée Diwan à Carhaix. La campagne menée par les lycéennes et les lycéens a pu les rassurer dans leur démarche : ils trouveront du soutien auprès de la société en ce qui concerne leurs revendications.

Car aujourd’hui le brevet ne peut pas se passer entièrement en breton. Seules les épreuves de mathématiques et d’histoire-géographie peuvent se passer en langue bretonne. Pour les sciences… il faut passer l’épreuve en français malgré des cours par immersion en breton depuis l’école.

Pire encore, les collègien·ne·s de Saint-Herblain en Loire-Atlantique ne peuvent passer aucune matière en breton…

L’année dernière et cette année au Pays Basque le même problème a eu lieu et l’association Seaska a également fait campagne pour obtenir le droit de passer toutes les épreuves en basque. Notons que Mediabask indique dans son édition du jour que la fédération Seaska (l’équivalent des écoles Diwan au nord du Pays Basque) réclame que “les 167 élèves de 3ème scolarisés dans les collèges Larzabal, Xalbador et Manex Erdozaintzi Etxart, ainsi que les douze élèves de 3ème professionnelle du lycée Bernat Etxepare puissent présenter les épreuves de sciences en langue basque“.

Les lycéen·ne·s à la sortie de la conférence de presse à Carhaix

Une pétition signée par plus de 6000 personnes pour le bac

La campagne de désobéissance initiée le 22 juin par des élèves du Lycée Diwan fonctionne très bien et donne de l’espoir pour le brevet également : la pétition lancée pour que les copies du baccalauréat soient corrigées par des bretonnant·e·s a déjà recueillie plus de 6000 signatures en 3 jours et quelques, et ce n’est pas fini ! Plusieurs élu·e·s ont également signalés leurs soutiens sans que cela n’ait pour l’instant un effet concret, puisqu’il n’y a eu aucune annonce rassurante de la part du rectorat, bien au contraire…

Les lycéens brittophones et leur soutiens ont donc décidés d’interpeller le défenseur des droits.

Rappelons qu’au Pays Basque les lycéen·ne·s peuvent déjà passer l’épreuve de mathématiques en basque. Pourquoi cela n’est-il pas possible en Bretagne ? L’égalité des territoires tant prônée par l’État français est donc belle et bien une farce…

“Toutes les réponses en breton ne seront pas prises en compte”

Depuis une semaine, c’était l’incertitude pour la correction des copies de l’épreuve de mathématiques. Le rectorat a indiqué jeudi 28 juin que les copies allaient être corrigées mais n’a pas précisé qu’elles allaient l’être par des bretonnant·e·s ! Autant dire que les élèves du Lycée Diwan risquent clairement d’avoir la note “zéro” et d’échouer au baccalauréat !

La campagne pour faire pression sur le rectorat continue donc et un numéro du cabinet du rectorat a même été diffusé sur les réseaux sociaux pour leur demander des comptes. Bretagne-Info a appelé le numéro, mais aucune information supplémentaire ne filtre : l’accueil téléphonique du rectorat indique aussitôt qu’il faut envoyer un mail… mais l’embarras suscité par l’affaire “Bak e brezhoneg” est bien perceptible ! Y aura t’il une nouvelle affaire “Breved e brezhoneg” ?

Le numéro du cabinet du rectorat affiché sur les réseaux sociaux pour demander des renseignements concernant la correction des copies en breton.

Un vrai statut pour la langue bretonne

En moins de dix jours, on aura vu la jeunesse se mobiliser par deux fois pour obtenir des droits qui semblent pourtant logiques en 2018 ! Comment peut-on demander à des élèves qui ont fait toutes leurs études en breton de passer les épreuves du bac ou du brevet dans une autre langue ? Tout cela n’est pas sérieux…

La vraie question soulevée par ces deux mobilisations c’est de savoir quand est-ce que nous pourrons décider en Bretagne du statut que doit avoir la langue bretonne ? Car si ces jeunes élèves doivent désobéir et prendre le risque de rater une partie de leurs études pour que leurs droits soient respectés, c’est bien qu’il y a un problème… Si les lois ne correspondent pas à la réalité de la Bretagne il faudra les changer pour avoir un statut d’officialité en Bretagne, de Brest à Clisson.

En attendant pour notre part nous sommes complètement sidérés du silence total observé par les syndicats enseignants en Bretagne sur ces revendications…

Félicitons donc la jeunesse qui nous montre la voie de la désobéissance pour gagner nos droits ! Et apprêtons nous à descendre dans la rue à ses cotés pour affirmer notre droit à décider dans quelle langue nous voulons pouvoir faire nos études de la maternelle à l’université en Bretagne !