Tag

deskadurezh

Browsing
UN ASSAUT SANS PRÉCÉDENT SUR LES LIBERTES ACADEMIQUES
 
Mélanie Jouitteau, chercheuse en sciences du langage, CNRS  ( cet article est publié simultanément sur notre site et celui du Peuple Breton, merci infiniment à Melanie Jouitteau
 
La nuit de l’annonce du reconfinement, mercredi 28 octobre, le Sénat a voté, sur proposition de la rapporteure du texte Laure Darcos (LR) la restriction des libertés académiques au “respect des valeurs de la République”.
Lesdites valeurs n’ont pas été listées ni définies dans le texte, et sont laissées à l’interprétation libre des gouvernements successifs.
C’est un recul inouï des conditions de possibilité de la recherche scientifique en France.
 
Cet amendement est catastrophique pour les sciences humaines. Linguistes, historien.ne.s, sociologues, archéologues, ethnologues, ethnopsychiatres, géographes, anthropologues, philosophes, etc., nos objets d’étude peuvent pour la plupart être construits, selon un parti politique ou un autre, comme dérangeant les valeurs de la République. Les répercussions sont immenses. Pour ne prendre qu’un exemple concret qui concerne directement la Bretagne, longtemps dans l’histoire de la République française, l’existence de langues parlées en France qui ne sont pas le français, ou l’idée même que le français a des variétés dialectales, ont été construites comme un danger pour la République, et une attaque intrinsèque de ses valeurs. L’étude de ces langues, ou même toute étude scientifique qui prend en compte leur existence dans les faits, ce qu’impose la rigueur scientifique, est très aisément constructible politiquement comme antagoniste avec les valeurs de la République.
La restriction des libertés académiques, pourtant jusqu’ici garanties constitutionnellement, installe le monde scientifique dans une recherche de prudence politique, et non de faits scientifiques.
 
Il est crucial que le monde de la recherche puisse développer ses recherches indépendamment de valeurs nationales, quelles qu’elles soient. C’est une question de principe de rigueur scientifique, et très pragmatiquement, une question de crédibilité internationale. Voulons-nous qu’il soit plus aisé d’analyser la société française à partir de l’étranger? Voulons-nous saborder la crédibilité de nos scientifiques à l’internationale? A l’heure où la France demande à ses chercheuses et chercheurs d’être compétitifs sur des publications en anglais évaluées par des pairs à l’international, il est grotesque de soumettre le monde scientifique aux interprétations politiques fluctuantes de l’exécutif français, influençables par la moindre tempête médiatique.
 
Le cœur de la politique est la proposition et la discussion de valeurs communes pour faire société.
La politique a besoin, pour ce faire, d’être éclairée par les sciences humaines. Elle ne peut pas l’être si les scientifiques craignent l’exécutif et se censurent pour tenter de lui complaire.
Chaque citoyen, chaque citoyenne, a en tête un gouvernement potentiel dont les “valeurs” proclamées nient des faits historiques, sociaux, humains. Nous sommes en démocratie, ce qui signifie que des partis divers, avec leurs interprétations toutes personnelles des valeurs de la République, peuvent arriver au pouvoir. La recherche ne peut être bornée par l’ensemble des interprétations possibles, fluctuantes par définition, de ce qui constitue les “valeurs de la république”, ou de ce qui constitue son “respect” pour le spectre politique possible en son entier. 
 
Cet amendement est une tentative de contrôle de la recherche par l’exécutif sans commune mesure avec les autres mesures de la loi de programmation de la recherche (LPPR) en passe d’être adoptée par le Parlement, et qui vont toutes dans le même sens. Cette loi de programmation constitue un assaut généralisé contre les conditions d’exercice de la recherche en France. Elle démultiplie les mécanismes de dépendance et d’emprise de l’exécutif dans les établissements d’enseignement supérieur et de recherche. Les protections statutaires et les financements pérennes sont encore amoindris, dans un contexte d’épuisement financier et moral des universités. L’exécutif prétend compenser ces attaques par des primes et des financements orientés, qui assument ainsi de piloter l’orientation des recherches scientifiques. On a vu avec le sous-financement des recherches sur les virus ce que vaut un pilotage de la science par des non-scientifiques.
 
Comme le souligne le collectif RoguESR, “Quoi qu’on pense de ces mesures, il s’agit de changements profonds, touchant aux fondements mêmes de l’Université et de la Recherche française. Adopter de tels changements sans débat public, sans même en informer la communauté académique, et sans prendre aucune des précautions indispensables à leur bonne mise en œuvre représente un danger objectif et indéniable.”
 
 
Pour aller plus loin:
compte rendu
 
pétition adressée au président du Sénat et au président:
 
article de Pascal Maillard sur médiapart:
La Gauche Indépendantiste (Breizhistance) appelle à soutenir les écoles DIWAN pour que ces écoles laïques, gratuites et associatives et immersives en langue bretonne puissent bénéficier du forfait scolaire dans le projet de loi Blanquer.
Le premier ministre de la France Édouard Philippe s’y était engagé devant M. Loig Chesnais-Girard, président de la Région Bretagne, lui-même soutenu dans cette démarche par la conférence territoriale des maires de Bretagne administrative.
C’est donc la parole du chef du gouvernement qui est en jeu, à 96 heures d’un scrutin, parole donnée à l’ensemble des citoyens de Bretagne et pas seulement aux parents et salariés de Diwan qui depuis 42 ans font vivre ces écoles en donnant beaucoup d’eux mêmes, dans l’ensemble de la Bretagne historique.
Jamais dans l’histoire récente de Bretagne un tel consensus social en faveur de la reconnaissance du caractère de service public de Diwan n’avait été assumée par autant d’élus locaux.
Il convient donc de faire front ici en Bretagne contre Paris, pour rappeler à Édouard Philippe de tenir ses promesses, et pour dire à M. Blanquer qu’il doit cesser d’insulter notre langue, notre pays la Bretagne, et nos enfants en doutant de leurs capacités cognitives et de leurs maitrise du français ou d’autres langues.
En conséquence nous appelons l’ensemble de nos sympathisants à participer massivement aux initiatives qui pourraient émerger dans les prochaines heures partout en Bretagne.
Maiwenn Salomon pour la Gauche Indépendantiste

Le manifeste du Parti Communiste a été publié en breton dans les années 70 par les éditions “Preder” et depuis, peu d’ouvrages ont tenté de vulgariser dans cette langue les constats de Karl Marx sur la répartition des richesses produites par les travailleurs.

En 2013, Joan R. Riera (responsable des éditions Els Llums à Barcelone dans les Pays Catalans) a sollicité la brillante illustratrice Liliana Fortuny pour réaliser un livre en catalan pour enfants afin d’expliquer les constats fait par Karl Marx et Friedrich Engels à la fin du 19e siècle.

Le résultat fut si appréciable que le livre a été traduit du catalan vers le portugais, le castillan puis vers le gallois. C’est cette dernière version qui a fait connaitre l’existence de ce petit ouvrage aux animateurs des éditions Stourmomp qui prétendent œuvrer “à  l’édition et la diffusion de matériel (en français ou en breton) de réflexion au service de la construction d’une république bretonne, libre, réunifiée, brittophone, socialiste et féministe dans une perspective internationaliste“.

Grace à la politique commerciale très généreuse de Joan R. Riera un accord a pu être trouvé pour un traduction Catalan-Breton. C’est ainsi que sont désormais disponibles 32 pages joliment illustrées qui racontent en breton les déboires et les espoirs de Frederik et Roza, deux paysans travaillant dans une manufacture de chaussettes à Londres et qui découvrent le salariat, la plus-value, la pénibilité, la durée de la journée de travail et bien sur la grève et les bénéfices de la lutte collective.

Istor Bihan Karl Marx” permettra d’entamer en breton avec des enfants à partir de 7 ou 8 ans des discussions sur les injustices économiques et sociales du capitalisme. Mais les brittophones les plus âgés y trouveront aussi du vocabulaire tout comme le plaisir et la satisfaction intellectuelle de s’approprier des concepts politiques dans leur langue.

Une manière assumée par Stourmomp de célébrer les 200 ans de la naissance de Karl Marx, les 135 ans de sa mort et de prouver que décidément on peu parler de tout en langue bretonne !

Pour passer les commandes il faut passer par là, 14 € port inclus.

 

200 vloaz goude ganedigezh Karl Marx ha 135 bloaz goude e varv, skipailh Stourmomp a ginnig deoc’h ul levrig fentus ha brav d’ober anaoudegezh gant preder an dispac’hour kozh ha kement-se e brezhoneg mar-plij !

E 2013 e oa bet skrivet al levr gant Joan R. Riera ha treset gant Liliana Fortuny, katalaniz anezho. Joan Riera zo e penn an ti-embann El Llums ha Liliana Fortuny tresourez a-vicher brudet e Barcelona. Da heul an embannadur e katalaneg e oa bet troet e kastilhaneg met ivez e kembraeg, ha portugaleg Brazil.

A-drugarez d’ar gembreadez Sioned Hâf he doa graet war-dro ar stumm kembraek,  ha dre hanterouriezh Twitter hag e brezhoneg kar e oar hi hor yezh, skipailhig Stourmomp zo deuet a-benn da skoulmañ darempredoù gant Joan R. Riera.

Setu ma c’hell ar vrezhonegerien lenn int ivez an 32 bajennad kinklet brav ha troet diwar ar c’hatalaneg evit en em gustumiñ ouzh soñjoù Karl Marx diwar-benn ar goproù, an dreisttalvoud hag an darempred sokial etre an implijer hag al labourerien. Diazezet eo an istorig war tonkad Frederik ha Roza, peizanted anezho, divroet da Liverpool hag aet da vicherourien da vare kresk an uzinoù dre vurezh. Ober a reont anaoudegezh gant direizhder dasparzh ar pinvidigezhioù produet hag int da sevel o mouezh…

Ur roll gerioù liammet gant an ekonomiezh zo kinniget e penn-kentañ al levr evit eskemm e brezhoneg war ar pemdez ha magañ hon arguzennoù hag hor stourmoù.

Istor Bihan Karl Marx” a blijo d’ar vugale adalek 8 vloaz dre vras, met brezhonegerien kalz koshoc’h a zesko traoù en ur lenn al levr bihan ruz se a c’heller prenañ dre aze.

Kar evel ma lavar skipailh Stourmomp diwar-benn Karl Marx  er rakskrid :

E oberenn bolitikel evit deskrivañ direizhded ar gevalaouriezh hag an hent stourm en deus kinniget evit ma c’hellfe al lodenn vrasañ eus an denelezh en em zizober eus krizder lezenn ar marc’had a chom talvoudus e meur a zoare.

 

Tro 250 den zo deuet da vanifestiñ e Gwengamp hiziv d’ar 4 a viz Gouere diwar galv skolioù Emglev Plijidi.

O fal a oa adlâret :  “N’eus bet araokadenn splann ebet abaoe m’eo bet kroget stourm Diwan e miz Gwengolo 2017. Emañ fin ar bloavezh-skol o tostaat. Poent eo deomp aozañ an distro-skol a zeu“.

Manif Diwan Gwengamp 1. Début de la Manif Diwan à Guingamp

Publiée par Bretagne-Info.org sur Mercredi 4 juillet 2018

Skolajidi ha liseidi tremenet danvezioù zo brezhoneg gante nevez zo a oa aze, kemeret o deus ar gaoz. Evel m’o deus graet merc’hed an ti-gwilioudiñ en arvar da serriñ !

Emgavioù all a vo en deizioù :

  • E Roazhon e Klub ar gelaouennerien da 2e GM d’ar Gwener 6 a viz Gouere.
  • E Kemper d’ar sadorn 7 a viz Gouere da 11e dirak ar prefeti.
  • E Karaez dirak ar sal”Glenmor” da greisteiz d’ar Sadorn 7 a viz Gouere.

Deuit niverus, ar stourm ne ra nemet kregiñ !

 

 

Sed aze prezegenn Guillaume Bricaud e anv dizalc’hourien an tu-kleiz e-pad ar vanif :

Demat deoc’h holl ha trugarez deoc’h da vezañ deuet da difenn Diwan.

Abaoe 40 n’eus ket bet tamm a-raokadenn ebet koulz lâret, chom a ra bresk tre ar rouedad Diwan daoust dezhañ skoliata tost da 5000 den eus ar skol-vamm betek ar vachelouriezh.Ha petra a vez rebechet ouzh Diwan ? Ar yezh an hini eo ha n’eo ket mann ebet all. Un torfed eo war-a-seblant kelenn e brezhoneg, e euskareg, katalaneg hag all e bro an unyezhegezh c’halleg.

Perak ? Peogwir n’int ket deuet a-benn da renkañ ar yezhoù-se, hag ar brezhoneg evit pezh a sell diouzhomp, ‘ba levrioù istor ar grenn-amzer, daoust d’ar strivoù o deus graet en ugentvet kantvet betek hirie evit lazhañ an holl barlantoù disheñvel, istor o fobloù ha o doareoù da vevañ. C’hwitet an taol siwazh dezhe, ar vretoned a fell dezhe miret o yezh koulz hag o bro !

Macron ne ra ket foutr kaer deus hor yezh, deus hor bro ha deus hon fobl. Deuet eo da Vreizh da gaozeal deus ekonomiezh, an aerborzhioù, an hentoù hag all. Ar brezhoneg ? ur gerig metken ha mat pell’zo. Kenavo ha yec’hed mat !

N’en deus ket komprenet hon doa c’hoant ni reiñ ur statud d’hor yezh, kaout ar gwir da vezañ skoliataet en hor yezh, da skoliata hor bugale didrabas ‘ba hon yezh, bevañ digemplez ‘ba hon c’hantved e brezhoneg, digor d’ar bed. Ha n’eo ket e dilennidi hag  a servijo deomp, ken feal int ouzh o mestr. Randonet e vez deomp alies hag e rankomp kaout fiziañs, gortoz, emaint o selaou hag oc’h ober o seizh gwellañ evit mad ar bobl. Kaoc’h gante !

Dre chañs e chom tud yaouank mennet o deus komprenet mat ha ne oa nemet un doare d’ober evit difenn hon gwirioù: an disujidigezh an hini eo ha n’eo ket goulenn an aluzenn digant an aotroù prezidant peotramant an aotroù Ferrand pe An Drian. Henn graet o deus. Tremenet ‘neunt o arnodenn skiantoù e brezhoneg hep an aotre, ar matematik evit al liseidi hag an SVD evit ar vreved. ‘Neunt ket gortozet e vefe lâret ya dehz, henn graet neunt.

Ha petra eo bet respont Bro-C’hall ? Nac’hañ ha kas ensellerien da viret ouzh ar gelennerien gouest ha prest d’henn ober da difaziañ o c’hopiennoù.

Reutiñ a ra Bro-C’hall. Deomp ni eo bremañ da dremen ar pont ha da vont pelloc’h. N’eus ket met un doare da vont war-raok, kaout ur statud ofisiel evit hor yezh. Ha ret e vo stourm evit-se kar ne vo ket roet deomp, tapet e vo ganeomp ha setu tout. Ar c’hallaoued o devez ar gwir da arnodiñ ‘ba o yezh desket dezhe ‘ba skol? Ar memes gwirioù e rankomp kaout ! Hag evit an holl dañvezioù. Soutenomp ar re yaouank kalonnek o deus kredet henn ober. Kemeromp hon gwirioù ni-hon-unan ha n’eo ket goulenn digant Bro-C’hall ar bruzhunoù o doa roet d’an euskariz. Bezomp disuj ni ivez. Ar re yaouank o deus digoret un erv, deomp-ni eo da heuliañ o skouer ha da ambrougañ anezho betek an trec’h. Tremenomp an holl ac’hanomp gouest d’henn ober ar bacho pe ar vreved e brezhoneg ar bloaz o tont.

N’eus ket mann ebet da c’hortoz digant ar Stad C’hall, e-giz ma lâre Youn Bras, les droits qu’on a ça se demande pas, les droits qu’on a on les prendra.

Trugarez d’ar re yaouank, tennomp gounid eus o emzalc’h kalonek ha kendalc’homp ar stourm evit hor gwirioù.

BREZHONEG YEZH OFISIEL EUS EUSA DA GLISON !

Manif Diwan Gwengamp 2

Prezegennou e Manif Diwan Gwengamp. Discours de la manif des écoles DIWAN.

Publiée par Bretagne-Info.org sur Mercredi 4 juillet 2018

Ha dont a ray Gwengamp da vezañ kêrbenn ar manifestadegou er sizhunvezhioù da zont ? Ouzhpenn d’an emgaviou roet gant implidi/impliajadezed an ti-gwilioudiñ e ro ar  skolioù Diwan bodet dindan anv “emglev Plijidi” emgav deoc’h d’ar Merc’her 4 a viz Gouere.

Daoust d’ar pezh a glever amañ hag a-hont,  komzoù toull, koulzadoù jestraouiñ dilennidi zo e parlamant Pariz na cheñchont netra war an dachenn evit ar skolioù dre soubidigezh lakaet diaes gant cheñchamant dezverkoù ar c’hevratoù sikouret.

N’ouzer ket evit poent ha manifoù all a vo e Breizh d’an devezh se met arru eo poazh an dregeriz gant an diouer a youl da stourm zo gant tud zo, na vo a-raokadenn ebet ma chomomp da ruzañ didrabas dindan heol tomm an hañvezh o kregiñ !

Poent eo da dud zo kompren ez eus da vat deus skoliou en arvar da chom hep digeriñ hep diskoulm pleustrek ebet er sizhunvezhioù da zont evit ar postoù na dennont ket deus ar c’helenn da skouer.

Ar c’hoant meump da vezañ trec’h ha da gas hor bugale e skolioù az a en-dro evel ar re all e distro-skol miz Gwengolo ha faot a ra deomp  gwelet rouedad ar skolioù Diwan o vont war astenn er vro a-bezh. Evel meump c’hoant e c’hellfe al liseidi tremen kement arnodenn a fell dezhe en o yezh skol.

N’eo ket en ur chom hep kemer hent ar stourm en dro e teufomp a-benn d’en ober.

Pa vez ar vretoned oc’h vont war-raok asambles ez a war souz ar gouarnamant gall ! War a seblant n’eus nemet difennerien ar brezhoneg n’o deus ket komprenet se !

Tennomp kentel deus kiladennou ar stad diwar-benn an tennañ treizh, ar mengleuzioù, an aerborzh ha nevez zo diwar-benn gwiliouderezh Gwengamp ! Ar stourmou se n’int ket bet gounezet en ur gas lizhiri pe en ur stlejal evel naered dirak kannaded Pariz…

M’emaoc’h a-du ganeomp deuit d’ar Merc’her 4 a viz Gouere e Gwengamp. Hent-all dalc’hit da lipat treid lous ar re o deus gwerzhet o ene da bariz hag a glask reizhabegiñ o c’hadorig dic’halloud en ur gas lizhiri diefed da brezidant republik ar Frañs.

Pep hini zo lib’ !

Kredomp stourm, kredomp bezañ trec’h !

Kerent skoliou Diwan bro-dreger deus an tu-kleiz dizalc’hour.

Sed aze galv emglev Plijidi :

N’eus bet araokadenn splann ebet abaoe m’eo bet kroget stourm Diwan e miz Gwengolo 2017. Emañ fin ar bloavezh-skol o tostaat. Poent eo deomp aozañ an distro-skol a zeu.

Skolaerien, ASEM, skolidi, tud ar vugale, mignoned Diwan, deuit niverus dirak isprefeti Gwengamp d’ar Merc’her 04 a viz Gouere da 10e30 evit diskouez e chomomp war ziwall betek kaout un dazont padus evit rouedad Diwan. Betek an trec’h !

Da heul ar vanif bet dalc’het e Lannuon gant 500 den diwar galv skoliou bro-dreger emañ ar rouedad Diwan en e bezh war hent ar stourm adarre. Setu ma c’halv an holl da gemer perzh en ur vanifestadeg d’ar sadorn 26 a viz Mae. An tier-bro a gemero perzh ha dreze ar metoù sevenadurel a-benn difenn hor yezh hag hor skolioù.

Rouedad skolioù Diwan a c’halv da gemer perzh er vanifestadeg vras a vo dalc’het d’ar 26 a viz Mae
2018 e Roazhon evit ma vefe kaset war-raok ar statud a zo ret evit e skolioù.

Diwan a c’houlenn e vefe sevenet goulennoù ar c’helenn dre soubidigezh :

Diwan a ra e lod :

  • Krouiñ postoù labour ha buhez er vro
  • Aozañ ur servij publik hep ar peadra
  • Lakaat e pleustr : Frankiz, kevatalded, kengred, digousted, laikelezh
  • Krouet aboe 40 vloaz un hentenn solut hag efedus a zeskadurezh dre ar brezhoneg

Pase Poent d’ ar stad ober e hini :

  • Kevratiñ ar skolioù nevez azalek o c’hrouidigezh
  • Kavout diskoulmoù da vat evit an implijidi nann gelennerien
  • Ma vo paeet ar skodenn skoliatañ gant an holl gumunioù
  • Digeriñ ar postoù skolaerien a zo ezhomm er c’honkour hag er skolioù

Evit lavarout echu gant ar brikolaj ha goulenn ur gwir bolitikerezh diorren ar brezhoneg er skolioù, evit goulenn justis evit ar familhoù, ar vugale, an implijidi.

Diwan a c’halv e izili, mignoned ha kement den hag a soñj ez eo poent bras goulenn groñs digant ar stad kemer e-karg e lod evit ar brezhoneg, da zont da Roazhon d’ar 26 a viz Mae 2018 da 10e30.

Nevez zo c’hoazh ez eus bet korbellet un danvez lezenn diwar-benn ar yezhoù « rannvroel » e Breujoù bro C’hall. E-pad keit-se e talc’h an traoù da vont war an tu fall amañ : digreskiñ a ra atav an niver a vrezhonegerien, hep na vefe graet seurt ebet evit cheñch penn d’ar vazh. Koulskoude, n’eo ket tonket hor yezh da vervel ! Gwir o deus ar Vretoned da vevañ o sevenadur ha d’ober bemdez gant o yezh, evel m’o deus ar gwir ivez da zibab evit an holl draoù a sell outo o unan (adunvaniñ ar vro, dibab peseurt framm politikel a zo mat dezho, dibab ma fell dezho ar raktresoù bras a zo war ar stern hag a gaso kalz a efedoù war dachenn an ekonomiezh ha/pe an endro…). Met e-pelec’h ‘ta emañ an demokratelezh hiziv ? Sac’het e chom an traoù, hag an dilennidi, en desped d’o c’homzoù brav diwar-benn ar brezhoneg pa vezont war ar renk, ne reont seurt ebet ur wech dilennet. Daoust ha na dlefent ket kentoc’h ober o seizh posupl evit harpañ ar Vretoned en o stourm evit adperc’hennañ ha treuzkas o yezh hag o sevenadur ?

Trawalc’h a zismegañs ! Obererezhioù fetis ha kreñv a fell deomp. An « emglev ispisial diwar-benn yezhoù Breizh » sinet gant ar Stad hag ar c’huzul rannvro e miz Here 2015 a ziskouez splann penaos e nac’h an dilennidi-se ma vo un dazont d’ar brezhoneg. Goulenn a reomp ma vo sinet un emglev all evit lañsañ ur gwir bolitikerezh yezh, youlek ha gant palioù uhel dezhi. Kentañ pazenn ar politikerezh-se eo lakaat e pleustr kerkent hag ar bloaz-mañ ar pemp obererezh mallus-se.

Pemp obererezh mallus evit ar brezhoneg hag ar vrezhonegerien :

1) Deskadurezh : lakaat e pleustr hag heuliañ ur steuñv evit diorren an hentennoù divyezhek, ha kreñvaat an deskadurezh dre soubidigezh (kemer e-karg kreizenn stummañ skolaerien Diwan, suraat postoù ar skoazellerezed-mamm).

2) Skinwel : krouiñ un abadenn vrezhonek nevez a vo skignet bep sizhun war ar servij publik d’ur c’houlz a-feson.

3) Skingomz : reiñ ur frekañs d’ar radio-où brezhonek evit ma c’hellint skignañ o abadennoù war Breizh a-bezh, ha kreñvaat pol ar c’heleier e brezhoneg.

4) Buhez foran : diorren diouzhtu ar panellerezh en div yezh par-ouzh-par war vord an hentoù tizh.

5) Budjed : daougementiñ budjed kuzul rannvro Breizh evit ar brezhoneg (tremen eus 2 euro da 4 euro dre annezad ; da geñveriañ ouzh an 11 euro dre annezad gouestlet d’ar c’hembraeg e bro Gembre).

Ouzhpenn an obererezhioù-se e kasomp da soñj ez eus ezhomm ur statud ofisiel evit gwareziñ dazont ar brezhoneg, kuit da goll ar pezh a zo bet gounezet er bloavezhioù tremenet koulz hag evit gwareziñ gwir ar Vretoned da gomz o yezh bemdez.

Goulenn a reomp gant an holl gevredigezhioù, strolladoù, sindikadoù pe geodedourien nec’het gant dazont ar brezhoneg skignañ ar galv-mañ hag en em vodañ stank-ha-stank war plasenn Breujoù Breizh e Roazhon d’ar sadorn 26 a viz Meurzh, da 11 eur 30 evit goulenn groñs doujañs evidomp hag evit hor yezh.

Abaoe 10 vloaz ne ra lusk kreskiñ ar skolioù divyezhek nemet gorrekaat. Ur c’hantved a vo ezhomm a-benn tapout e-tro 10 % eus ar skolidi en un hentad divyezhek d’an tizh kresk a zo hiziv-an-deiz, hervez Ofis Publik ar Brezhoneg.

E miz Even 2015 e oa bet sinet un emglev etre rannvro Elzas, he zepartamantoù hag ar Stad diwar-benn kelenn an elzaseg/alamaneg. Sklaer eo ar pal da dizhout a-benn 2030 : 50 % a vugale divyezhek er skolioù-mamm ha teir eurvezh kelenn dre ret er c’hentañ derez evit ar re all, evel e Korsika. Daoust ha krediñ a rimp-ni Bretoned ha Bretonezed goulenn kemend-all ?

Deoc’h da c’houzout e oa deuet ar c’hentañ ministr Jean-Marc Ayrault da Vreizh e miz Kerzu 2013 evit sinañ an « Emglev evit dazont Breizh ». D’ar c’houlz-se e oa bet prometet ivez un emglev arbennik evit diorren ar c’helenn divyezhek. E miz Here 2015 e oa bet sinet ar c’hozh emglev-se (a-benn ar fin). Reuzeudik ha treut-mat eo an disoc’h. N’eo ket zoken penn kentañ komañsamant ur politikerezh yezh. Ha gwashoc’h zo, er stumm orin e kaved lakaet da lezenn ur skoilh bras implijet bemdez gant an enseller evit talañ ouzh digoradur ar c’hlasoù nevez : ar redi da gaout 15 bugel ouzhpenn 3 bloaz (n’eus ket eus se nag en Euskadi, nag e Korsika, nag en Elzas). Abalamour d’an tamm charre graet gant stourmerien ar brezhoneg eo bet tennet an elfenn-se. Met n’eus ket peadra da lampat gant al levenez…

Stourmomp Asambles ‘vit ar Brezhoneg

An holl draoù-se zo kaoz e rankomp labourat da sevel ur c’houlzad-stourm evit mad an deskadurezh vrezhonek e Breizh. Kemer a rimp ar pezh a zo dleet deomp evit sevel un dazont d’hor yezh, ha da gregiñ ganti e pledimp gant an deskadurezh hag e c’hounezimp ar pezh a zo e-barzh al listennad a gavoc’h da heul an destenn-mañ.

M’emaoc’h o labourat en ur skol-vamm, ur skol kentañ derez, ur skolaj pe ul lise ma ‘z eus brezhoneg (e Diwan, er publik pe en deskadurezh katolik) oc’h broudet da gemer perzh er bodad evit an deskadurezh. Hollvrezhonek e vo mont-en-dro ar bodad, dizalc’h diouzh ar strolladoù politikel, ha diazezet war emrenerezh e izili e pep lec’h er vro. Kement ha reiñ lañs d’hor c’houlzad ha kinnig anezhañ d’an holl dud e kinnigomp deoc’h en em vodañ d’ar Sadorn 21 a viz Du e Roazhon (3e g.m. straed Martenot). Manifestiñ etre ar c’huzul-rannvro hag ar rektordi a vo graet hag e skeud-se, un taol-kaer bennak evit diskouez d’an « divizerien » eo ni a zivizo a-benn ar fin.

Faot a ra deomp e vefe diskaret an emglev sinet e miz Here 2015 ha savet unan all ma vo kavet an holl draoù da heul* :

manif-21nov

Embann sklaer e c’hallo ur c’hlas nevez bezañ digoret hep tamm bevenn ebet evit a-sell an niver a vugale enskrivet, krouiñ bep a bost leun-amzer evit ar c’helc’hiadoù (skol-vamm, kelc’hiad 2 ha 3) er skolioù kêr, hag evit kement post pe klas nevez krouet, lakaat ur post da badout 3 bloaz da vihanañ ;

Sikour kalz muioc’h an deskadurezh dre soubidigezh kinniget gant ar gevredigezh Diwan (reiñ arc’hant evit ar stummañ (Kelenn) hag evit degemer ar skolidi a chom da gousket war al lec’h, krouiñ ur statut evit gwareziñ ar labourerien nann-gelennerien, arc’hantaouiñ al labourioù reneveziñ, lakaat savadurioù publik e-kerz Diwan) ;

Reiñ kefridi da Ofis Publik ar Brezhoneg da sevel a-benn 2017 ur steuñv diorren ar c’helenn divyezhek ha brezhonek war meur a vloaz, evel m’eo bet graet gant Ofis publik an euskareg ;

Diorren al lec’hioù stummañ ar gelennerien divyezhek da zont ha krouiñ ur pol stummañ e-barzh pep skol-veur, ober ma ‘z afe ar postoù divyezhek d’ober 20 % eus postoù ar genstrivadeg da vihanañ adalek 2016, ha 40 % e dibenn an emglev, da lavaret eo e 2020 ;

Krouiñ ur modul tañva eus yezhoù ha sevenadurioù Breizh e-korf an ESPEoù (Écoles Supérieures du Professorat et de l’Éducation) hag er skolioù-meur karget eus stummadur kentañ ar gelennerien hag ar skolaerien, ha kinnig anezhañ d’an holl gelennerien unyezhek da zont ;

Kaout ur politikerezh stummañ ar gelennerien unyezhek (ehanoù stummañ).

Ledanaat an tañva eus ar brezhoneg a-hed ar c’hentañ derez o kinnig anezhañ e-barzh pep skol, ha tizhout, a-benn 2021, 3 eurvezh a vrezhoneg bep sizhun, evel ar c’horseg e Korsika ;

Krouiñ ur vagouri hag ur greizenn dudi vrezhonek dre ganton (da vihanañ) ha stummañ brezhonegerien glok ha barrek war ar vicher ;

Diorren ur servij nevez evit plediñ gant an teknologiezhioù nevez e-korf Ofis Publik ar Brezhoneg ;

Brasaat ar sammad arc’hant roet bep bloaz evit sikour ar stummadurioù-hir ha tapout kaout 500 den sikouret bep bloaz kerkent ha 2016 ;

Aozañ ur c’houlzad « Klaskerien ha treizherien soñjoù » war Vreizh a-bezh ;

Kreñvaat kalz ar skoazell degaset d’ar produiñ dafar pedagogel e brezhoneg ;

Kaout ar gwir da dremen holl arnodennoù ar breved hag ar vachelouriezh e brezhoneg ;

Kaout ur C’HAPES brezhoneg unyezhek ha CAPESoù brezhonek war an holl zanvezioù all (prederouriezh, skiantoù ekonomikel ha sokial, alamaneg, spagnoleg, skiantoù fizikel ha kimiezh, deskadurezh-korf ha sport, skiantoù ar vuhez hag an douar, sonerezh, arzoù plastek) ; krouiñ un agregasion brezhoneg ;

Gwareziñ ha diorren ar c’hinnig brezhoneg en eil derez ha reiñ da c’houzout ez eus anezhañ d’an holl skolidi ha d’o zud ;

Doujañ d’al lezenn Peillon diwar-benn ar skolioù a embann e vo kelaouet ar familhoù war ar c’helenn divyezhek ;

Gwelloc’h un oberer eget kant voter…Stourmomp !

 

Bodad SAB (Stourmomp Asambles ‘vit ar Brezhoneg).

*Lod anezho a oa bet kinniget gant Ai’ta d’ar 25 a viz Gwengolo 2015.